Nowość wydawnicza IDMN: „W obronie duszy polskiej. Kardynał August Hlond jako opiekun duchowy emigracji polskiej w źródłach Polskiej Misji Katolickiej we Francji 1927–1948”
22 października 2023Nakładem Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej oraz Wydawnictwa Neriton ukazała się książka „W obronie duszy polskiej. Kardynał August Hlond jako opiekun duchowy emigracji polskiej w źródłach Polskiej Misji Katolickiej we Francji 1927–1948”. Na publikację składa się ponad 450 dokumentów. Autorem wstępu do zbioru jest ks. dr Robert Czarnowski. Za opracowanie i redakcję naukową odpowiadała dr Monika Wiśniewska.
Jest to pierwsze krytyczne wydanie zbioru źródeł, którego podstawę stanowią dokumenty pochodzące z unikatowego archiwum polonijnego Polskiej Misji Katolickiej we Francji. Składające się na książkę akta pozostają zasadniczo niezauważone w kwerendach badaczy, zajmujących się historią polskiej emigracji we Francji, dziejami Kościoła katolickiego oraz stosunków polsko-francuskich w XX wieku. Jest to zatem materiał, który nie został dotychczas dostatecznie przeanalizowany, a z pewnością może wiele wnieść do stanu wiedzy historyków na temat emigracji polskiej w XX wieku. Publikacja zbiega się z 75. rocznicą śmierci kard. Augusta Hlonda, prymasa Polski oraz protektora polskiej emigracji.
– Objął on tę funkcję po śmierci swojego poprzednika – kard. Edmunda Dalbora. W jego biografię wpisuje się również wiele lat doświadczeń przebywania na emigracji. Z tego powodu nazywany jest „niekwestionowanym ojcem duchowym narodu polskiego i opiekunem duchowym polskiej emigracji” – pisze ks. dr. Robert Czarnowski.
Szczególną uwagę warto zwrócić na okres II wojny światowej, związany z wieloma bolesnymi doświadczeniami, które stały się udziałem kard. Hlonda. Historycy często nazywają ten okres w biografii prymasa „ucieczką”. Właściwa interpretacja dokumentów może pomóc m.in. w ocenie prawdziwości tego określenia.
– Opracowanie przybliża postać „Prymasa Trzech Epok”, którego opieka nad polskimi emigrantami stawiana była za wzór w innych krajach. Książka składa się z dwóch zasadniczych części – studium wprowadzającego, w tym charakterystyki źródeł oraz z części źródłowej w opracowaniu edytorskim i opatrzonej aparatem krytycznym. Prezentowane archiwalia to przede wszystkim materiał epistolarny – ogółem ponad 450 dokumentów wytworzonych w latach 1927–1948. Podstawowe obszary tematyczne publikacji wyznaczały następujące problemy: polityka francuska wobec imigrantów oraz jej implikacje dla duszpasterstwa emigracyjnego, wielopłaszyznowe zmiany wywołane wojną i sytuacją polityczną, stosunki polsko-francuskie, zmiany organizacyjno-strukturalne duszpasterstwa emigracyjnego we Francji, ruch kadrowy duchownych, rozwój sieci placówek duszpasterskich, relacje między duchowieństwem polskim i francuskim wszystkich szczebli, życie religijne polskiej emigracji, działalność stowarzyszeń i organizacji polskich o charakterze społecznym, oświatowym i kombatanckim, relacje z Ambasadą RP w Paryżu, a następnie konfrontacja z powojenną rzeczywistością i konflikty z przedstawicielami Polski Ludowej – opisują publikację ks. dr. Robert Czarnowski i dr Monika Wiśniewska.
Książka trafi do dystrybucji jeszcze w październiku.