Nowość wydawnicza IDMN: „W obronie duszy polskiej. Kardynał August Hlond jako opiekun duchowy emigracji polskiej w źródłach Polskiej Misji Katolickiej we Francji 1927–1948”

22 października 2023 obrazek_wyróżniający

Nakładem Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej oraz Wydawnictwa Neriton ukazała się książka „W obronie duszy polskiej. Kardynał August Hlond jako opiekun duchowy emigracji polskiej w źródłach Polskiej Misji Katolickiej we Francji 1927–1948”. Na publikację składa się ponad 450 dokumentów. Autorem wstępu do zbioru jest ks. dr Robert Czarnowski. Za opracowanie i redakcję naukową odpowiadała dr Monika Wiśniewska.


Jest to pierwsze krytyczne wydanie zbioru źródeł, którego podstawę stanowią dokumenty pochodzące z unikatowego archiwum polonijnego Polskiej Misji Katolickiej we Francji. Składające się na książkę akta pozostają zasadniczo niezauważone w kwerendach badaczy, zajmujących się historią polskiej emigracji we Francji, dziejami Kościoła katolickiego oraz stosunków polsko-francuskich w XX wieku. Jest to zatem materiał, który nie został dotychczas dostatecznie przeanalizowany, a z pewnością może wiele wnieść do stanu wiedzy historyków na temat emigracji polskiej w XX wieku. Publikacja zbiega się z 75. rocznicą śmierci kard. Augusta Hlonda, prymasa Polski oraz protektora polskiej emigracji.

– Objął on tę funkcję po śmierci swojego poprzednika – kard. Edmunda Dalbora. W jego biografię wpisuje się również wiele lat doświadczeń przebywania na emigracji. Z tego powodu nazywany jest „niekwestionowanym ojcem duchowym narodu polskiego i opiekunem duchowym polskiej emigracji” – pisze ks. dr. Robert Czarnowski.

Szczególną uwagę warto zwrócić na okres II wojny światowej, związany z wieloma bolesnymi doświadczeniami, które stały się udziałem kard. Hlonda. Historycy często nazywają ten okres w biografii prymasa „ucieczką”. Właściwa interpretacja dokumentów może pomóc m.in. w ocenie prawdziwości tego określenia.

– Opracowanie przybliża postać „Prymasa Trzech Epok”, którego opieka nad polskimi emigrantami stawiana była za wzór w innych krajach. Książka składa się z dwóch zasadniczych części – studium wprowadzającego, w tym charakterystyki źródeł oraz z części źródłowej w opracowaniu edytorskim i opatrzonej aparatem krytycznym. Prezentowane archiwalia to przede wszystkim materiał epistolarny – ogółem ponad 450 dokumentów wytworzonych w latach 1927–1948. Podstawowe obszary tematyczne publikacji wyznaczały następujące problemy: polityka francuska wobec imigrantów oraz jej implikacje dla duszpasterstwa emigracyjnego, wielopłaszyznowe zmiany wywołane wojną i sytuacją polityczną, stosunki polsko-francuskie, zmiany organizacyjno-strukturalne duszpasterstwa emigracyjnego we Francji, ruch kadrowy duchownych, rozwój sieci placówek duszpasterskich, relacje między duchowieństwem polskim i francuskim wszystkich szczebli, życie religijne polskiej emigracji, działalność stowarzyszeń i organizacji polskich o charakterze społecznym, oświatowym i kombatanckim, relacje z Ambasadą RP w Paryżu, a następnie konfrontacja z powojenną rzeczywistością i konflikty z przedstawicielami Polski Ludowej – opisują publikację ks. dr. Robert Czarnowski i dr Monika Wiśniewska.

Książka trafi do dystrybucji jeszcze w październiku.

Autor: Redakcja IDMN