„Sprawa najważniejsza z ważnych” – młodzi endecy wobec kwestii ukraińskiej

Do rąk czytelników trafiła publikacja „Sprawa najważniejsza z ważnych. «Młodzi» obozu narodowego wobec kwestii ukraińskiej 1932–1944” autorstwa Jakuba Siemiątkowskiego. Na 320 stronach monografii poznajemy stanowisko młodych endeków wobec kwestii ukraińskiej – sprawy tożsamości narodowej oraz perspektyw powstania ukraińskiej państwowości.

Budowa monografii

Pracę rozpoczyna opis genezy środowiska „młodych” oraz charakterystyka stanowiska narodowych demokratów wobec kwestii ukraińskiej przed rokiem 1932. Rdzeń monografii stanowią dwie części. W pierwszej autor analizuje poglądy nieprzejednanych przeciwników ukraińskich dążeń niepodległościowych, uznających Ukraińców zamieszkujących południowo-wschodnie województwa RP za odłam narodu polskiego. W drugiej części autor opisuje myśl tych narodowców, którzy próbowali dokonać redefinicji dotychczasowych założeń, dopuszczając różne formy porozumienia ze środowiskami ukraińskimi. Całość kończy podsumowanie oraz próba oceny przedstawionych stanowisk.

Sprawa ukraińska

Wokół stosunku obozu narodowego do kwestii ukraińskiej narosło wiele stereotypów. Jak podkreśla autor, zagadnienie to na przestrzeni dekad było przestawiane w sposób uproszczony i schematyczny. Tymczasem poglądy środowiska narodowego na sprawę ukraińską były zróżnicowane i ewoluowały pod wpływem różnorodnych wydarzeń. Najbardziej skrajne wyrażały się w poparciu dla fizycznej eksterminacji ludności cywilnej i najmocniej doszły do głosu wśród części środowisk narodowych w dobie rzezi wołyńskiej.

Intencją autora publikacji jest przedstawienie możliwie szerokiego wachlarza stanowisk wobec Ukraińców i ewentualnego państwa ukraińskiego. Podstawą jego analizy są książki, broszury i artykuły prasowe tych autorów młodego pokolenia polskiego nacjonalizmu, którzy na temat ukraiński wypowiadali się najczęściej. 

Młodzi historycy IDMN

Publikacja Jakuba Siemiątkowskiego ukazała się nakładem Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego oraz Wydawnictwa Neriton w ramach serii Młodzi Historycy IDMN. Celem serii jest popularyzowanie dorobku młodych badaczy i wspieranie ich rozwoju kariery naukowej.