Za nami konferencja naukowa: „Nie tylko Wojciech Korfanty… Środowiska chadeckie w Polsce w XX wieku”!
18 września 2023W poniedziałek, 18 września br. w Muzeum Śląskim w Katowicach odbyła się konferencja naukowa pt. „Nie tylko Wojciech Korfanty… Środowiska chadeckie w Polsce w XX wieku”. Wydarzenie zostało zorganizowane przez IDMN oraz Muzeum Śląskie.
Otwarcie obrad
Obrady otworzył prof. Jan Żaryn, dyrektor IDMN oraz Maria Czarnecka, dyrektor Muzeum Śląskiego. W trakcie sesji naukowej podczas trzech paneli dyskusyjnych przybliżono kolejne okresy aktywności chadeków: w czasach II Rzeczpospolitej, II wojny światowej i PRL. Uczestnicy mówili o działalności poszczególnych stronnictw politycznych i aktywność najważniejszych liderów. Zarysowano także postulaty badawcze na przyszłość, dotyczące poszczególnych obszarów badawczych związanych z tytułowym zagadnieniem.
– Uważam, że jednym z kluczowych problemów, który tutaj będzie dominował i stanie się jedną z naszych refleksji, jest pytanie wielopokoleniowe, jeśli chodzi o wiek XX, bo dotyczy kilku pokoleń działaczy chadeckich, czyli co tak naprawdę różniło obóz chadecji od obozu narodowego? Czy można w ogóle wydzielić te dwa obozy, czy miały one tak dużo ze sobą wspólnego, choćby patrząc na biografie znanych działaczy, takich jak gen. Józef Haller, oni byli tu i tu. Jednocześnie jednak trzeba rozważyć możliwość, że być może jest jakaś fundamentalna różnica pomiędzy tymi obozami – powiedział prof. Jan Żaryn, dyrektor IDMN otwierając konferencję.
IDMN podczas konferencji
W obradach wziął udział prof. Jan Żaryn, który wygłosił referat pt. „Katolicy zorganizowani podczas II wojny światowej – analiza wybranych przypadków” oraz prof. Paweł Skibiński, zastępca dyrektora IDMN mówiący o Prymasie Wyszyńskim, jako patronie środowisk chadeckich.
– Sam Wyszyński uważał się za chadeka typu lat 30. i wspierał w rozmaity sposób środowiska chrześcijańsko-demokratyczne w okresie PRL. Jednak sam uważał się za patrona czegoś szerszego niż tylko chrześcijańska demokracja, starał się wspierać wszelkie formy uprawnionej działalności katolicko-społecznej – zaznaczał prof. Paweł Skibiński podczas referatu.
Wśród pracowników IDMN, którzy wzięli udział w konferencji, był również dr Przemysław Pazik, który wygłosił referat pt. „Europejski moment polskiej chadecji – Stronnictwo Pracy i Unia w czasie okupacji i okresie powojennym (1942–1946)” oraz prof. Rafał Łatka, współpracownik IDMN z referatem „Losy wybranych liderów środowisk chadeckich z okresu II RP w realiach Polski „ludowej”.
Debata
Na zakończenie sesji naukowej odbyła się debata wokół trzech ważnych wydawnictw IDMN, dotyczących środowiska chadeckiego: „Słownika biograficznego polskiego katolicyzmu społecznego”, t. 1–5 pod red. Rafał Łatka, „Sporów i wyborów ideowe katolików w Polsce 1942–1948”, autorstwa Przemysława Pazika oraz „Porozumienia Centrum. Studium działalności partii i środowiska politycznego”, autorstwa Adama Chmieleckiego. W debacie, którą poprowadził prof. Paweł Skibiński, wzięli udział autorzy tych publikacji. Oprócz rozmowy o samych książkach skonfrontowano także zawarte w nich ustalenia z referatami wygłoszonymi podczas konferencji oraz zarysowano plany wydawnicze na przyszłość.
– W sumie, jeśli przyjrzymy się tej serii, to na wydanych pięć tomów, to jest ponad 300 haseł biograficznych, więc myślę, że jest to już istotny wkład IDMN w naszą historiografię i biografistykę. Jest to też pewna metoda pisania, bo należy zauważyć, że staraliśmy się, aby autor mimo wszystko miał w tej określonej instrukcją wydawniczą perspektywie, jednak pewną swobodę kształtowania tego hasła – powiedział o wydawanych przez IDMN „Słownikach biograficznych polskiego katolicyzmu społecznego” ich redaktor, prof. Rafał Łatka.
„Nie tylko Wojciech Korfanty… Środowiska chadeckie w Polsce w XX wieku”
Konferencja miała na celu przedstawienie znaczenia i popularyzację, jako przedmiotu badań naukowych historii dziejów i dorobku środowiska chadeckiego w Polsce w XX wieku. Organizatorzy mają także nadzieję, że wydarzenie nie tylko wypełni istotną lukę badawczą, ale przyczyni się także do rozwoju zainteresowania chadecją w szeroko rozumianej sferze publicznej.