Kobiety – działaczki narodowe. Jaką rolę odegrała Narodowa Organizacja Kobiet? – Audycja „Dziedzictwo i Pamięć”

Poseł, która jako pierwsza Polka ukończyła studia z zakresu botaniki, emisariuszka, konspiratorka… – kobiety ruchu narodowego. W audycji „Dziedzictwo i pamięć” przypominamy sylwetki czterech działaczek narodowych.
Pierwsza z nich to poseł endecji w latach 1919-35 Gabriela Balicka, która jako pierwsza Polka ukończyła studia z zakresu botaniki. Kolejna to Stefania Broniewska – żołnierz wyklęty, żona ostatniego komendanta Głównego Narodowych Sił Zbrojnych.

Trzecia działaczka narodowa to Alina Rossman z tajnej Organizacji Polskiej Obozu Narodowo-Radykalnego, która po 1939 roku założyła organizację kobiecą Orzeł Biały, przemianowaną na Wiarę i Wolę. W audycji przypominamy również nauczycielkę, działaczkę oświatową Zofię Sokolnicką, emisariuszkę Narodowej Demokracji przewożącą tajne informacje do Szwajcarii i Francji podczas I wojny światowej.

Narodowa Organizacja Kobiet

Wspomniane bohaterki były związane z Narodową Organizacją Kobiet założoną już w 1918 roku w celu szerokiego udziału kobiet w życiu publicznym.

Na przełomie lat 20. i 30. Narodowa Organizacja Kobiet liczyła około 78 tysięcy członkiń – mówi w Programie 1 Polskiego Radia prof. Jan Żaryn, dyrektor Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego, i dodaje, że była to organizacja w pełni zarządzana przez kobiety.

To była największa organizacja. Nieporównywalna swoją aktywnością, wielkością i rozłożeniem terytorialnym z jakąkolwiek inną strukturą organizacyjną, która grupowała kobiety – zaznacza rozmówca Doroty Truszczak. – Narodowa Organizacja Kobiet bardzo dbała o wewnętrzną autonomię działań, taką suwerenność posłannictwa na rzecz ojczyzny, Boga. Była to organizacja zdecydowanie katolicka, bardzo mocno odwołująca się do moralności chrześcijańskiej, budowania przestrzeni publicznej zgodnie z przykazaniami Bożymi i zgodnie z wielką miłością do Polski, którą panie te posiadały – dodaje.

Organizacja zdobyła kilka mandatów do parlamentu II Rzeczypospolitej. Działała do 1939 roku. W czasie II wojny światowej jej członkinie powołały Narodową Organizację Wojskową Kobiet związaną z Narodową Organizacją Wojskową.

tekst: jedynka.polskieradio.pl

Zachęcamy do odsłuchania całości audycji na stronie Polskiego Radia.