Ks. Franciszek Blachnicki – twórca ruchu Światło Życie, ofiara zbrodni komunistycznej – Audycja „Dziedzictwo i Pamięć”

Ksiądz Franciszek Blachnicki był jednym z najbardziej represjonowanych przez system komunistyczny duchownych – to opinia dr. Karola Nawrockiego, prezesa Instytutu Pamięci Narodowej. IPN ustalił, że 68-letni duchowny został zamordowany – otruty – 27 lutego 1987 roku w Carlsbergu. Wojenne losy W młodości harcerz, podczas II wojny światowej więzień KL Auschwitz. Przez nazistów został skazany na karę śmierci … Continued

Stanisław Jeute. Współtwórca siatki wywiadowczej narodowców podczas II wojny światowej – Audycja „Dziedzictwo i Pamięć”

Zdobycie informacji o atakach Niemiec na Grecję czy na Aleksandrię w Afryce, a także zlokalizowanie pancernika „Tirpitz” w Norwegii oraz tajnego ośrodka pocisków rakietowych, tajnej broni Hitlera w Peenemünde – to tylko niektóre z sukcesów Wywiadu Zachodniego w czasie II wojny światowej. Jednym z założycieli tzw. „Zachodu” był Stanisław Jeute, członek Organizacji Wojskowej Związku Jaszczurczego, … Continued

Nowy ład po I wojnie światowej. Narodowcy na konferencji paryskiej – Audycja „Dziedzictwo i Pamięć”

Po I wojnie światowej przedstawiciele koalicji antyniemieckiej spotkali się w Paryżu, by ustalić nowy porządek na kontynencie europejskim. Na konferencji pokojowej obecni byli także delegaci z odradzającej się dopiero Polski. – Sprawa polska bardzo szybko stała się jedną z najważniejszych – mówi w Programie 1 Polskiego Radia prof. Jan Żaryn, dyrektor Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej … Continued

Stanisław Kasznica i Lech Neyman – zapomniani bohaterowie – Audycja „Dziedzictwo i Pamięć”

W Warszawskim więzieniu na Mokotowie przy ulicy Rakowieckiej, 12 maja 1948 r., komuniści zamordowali powojennych przywódców narodowej konspiracji ppłk. Stanisława Kasznicę i kpt. Lecha Neymana. Obaj zostali aresztowani 5 lutego 1947 roku. Obaj rocznik 1908. Obaj studenci Uniwersytetu Poznańskiego, w korporacji Helionia. Jaką rolę odegrali w walce o niepodległą i suwerenną Polskę? Jak zapisali się … Continued

Przewrót majowy. Zbrojny zamach stanu i przejęcie sterów przez Józefa Piłsudskiego – Audycja „Dziedzictwo i Pamięć”

Przewrót, zamach, pucz – to słowa, którymi w historii Polski opisywane jest to co wydarzyło się między 12, a 15 maja 1926 roku, kiedy Józef Piłsudski dokonał zbrojnego zamachu stanu i przejął stery w Polsce.Przewrót majowy Po stronie Marszałka stanęło 15 tysięcy wojskowych, po stronie rządowej 10 tysięcy. W sumie zginęło 379 żołnierzy i cywilów, … Continued

Rząd Chjeno-Piasta, czyli gabinet nadziei Wincentego Witosa – Audycja „Dziedzictwo i Pamięć”

PSL „Piast”, Chrześcijańsko-Narodowe Stronnictwo Pracy i Związek Ludowo-Narodowy 17 maja 1923 roku podpisały pakt lanckoroński, na mocy którego utworzyły koalicję. Umożliwiło to powołanie rządu na czele z Wincentym Witosem.Gabinet nazwano w skrócie rządem Chjeno-Piasta. 28 maja powołał go prezydent Stanisław Wojciechowski. To był trudny moment II Rzeczpospolitej. Po zabójstwie Prezydenta Gabriela Narutowicza i zaostrzającym się … Continued

Jak narodowcy pomagali Żydom podczas II wojny światowej? – Audycja „Dziedzictwo i Pamięć”

Podczas II wojny światowej nie było takiego drugiego państwa jak okupowana przez Niemcy Rzeczpospolita i drugiego takiego narodu jak Polacy, którzy podjęliby tak ogromny wysiłek w celu ratowania Żydów i informowania świata o Holocauście. W 1942 roku powstała ŻEGOTA, czyli Rada Pomocy Żydom przy Delegaturze Rządu RP na Kraj – polska humanitarna organizacja podziemna działająca … Continued

Dwie konstytucje II Rzeczpospolitej: marcowa i kwietniowa – Audycja „Dziedzictwo i Pamięć”

Długotrwała debata, w czasie której rozpatrywano kilka projektów, demokratyczne głosowanie – w takich okolicznościach, podczas Sejmu Ustawodawczego, została uchwalona w 1921 roku konstytucja marcowa. A dlaczego konstytucję kwietniową z 1935 roku uchwalono przy obecności na sali jedynie części posłów, co było wbrew ustawie zasadniczej, a najważniejszym organem władzy został prezydent, a nie tak jak dotychczas … Continued

Działania komunistycznej bezpieki wobec kardynała Karola Wojtyły – Audycja „Dziedzictwo i Pamięć”

„Ku prawdzie i wolności. Komunistyczna bezpieka wobec kardynała Karola Wojtyły” – publikacja o tym tytule została wydana przez IPN już w 2009 roku, w serii „Niezłomni”, poświęconej tym, którzy w sposób zdecydowany oparli się działaniom komunistycznej władzy, duchownym i świeckim, w tym Karolowi Wojtyle. Dlaczego dwudziestokilkuletni ksiądz, a następnie metropolita krakowski, był obiektem zainteresowania Służby Bezpieczeństwa? … Continued

Człowiek formatu prezydenckiego. Rzecz o kpt. Włodzimierzu Marszewskim – Audycja „Dziedzictwo i Pamięć”

Włodzimierz Marszewski (1891-1948) był uczestnikiem I wojny światowej; pełnił również służbę w Błękitnej Armii gen. Józefa Hallera we Francji oraz kierował działalnością konspiracyjną polskiego podziemia. Leszek Żebrowski, autor tekstu o Narodowym Zjednoczeniu Wojskowym, opisując działalność konspiracyjną kpt. Marszewskiego, określił go mianem „człowieka formatu prezydenckiego”. W trakcie I wojny światowej kpt. Marszewski zaciągnął się ochotniczo do wojska rosyjskiego. … Continued

Niewiasta mężna – jenerałowa Jadwiga Zamoyska – Audycja „Dziedzictwo i Pamięć”

Rok 2023, decyzją Sejmu RP, został ogłoszony Rokiem Jadwigi Zamoyskiej (1831-1923) jednej z najwybitniejszych Polek, żony gen. Władysława Zamoyskiego (najbliższego współpracownika księcia Adama Jerzego Czartoryskiego, w którego imieniu kierował polityką zagraniczną Hotelu Lambert po powstaniu listopadowym). To autorka pamiętników – źródła wiedzy o Wielkiej Emigracji, działającej na rzecz edukacji, oświaty, kształtowania postaw patriotycznych mieszkańców ziem … Continued

Jaki wpływ na działania Narodowej Demokracji miała myśl romantyczna? – Audycja „Dziedzictwo i Pamięć”

Czy ideały romantyczne były ideą założycielską, kontynuowaną w dalszym działaniu środowiska narodowodemokratycznego począwszy od Ligi Polskiej z lat 80 XIX stulecia? Dwudziestowieczny emigrant Wojciech Wasiutyński uważał, że „Jeżeli Dmowski podpisał Traktat Wersalski, przywracający Polsce niepodległość, to dlatego, że był tym, który umiał znaleźć drogę dla narodu poza ugodą i poza powstaniem”. Inny działacz narodowodemokratyczny Roman … Continued

Romantyk, bojownik, pisarz. Rzecz o pułkowniku Zygmuncie Miłkowskim – Audycja „Dziedzictwo i Pamięć”

Zygmunt Miłkowski, posługujący się również pseudonimem Teodor Tomasz Jeż, współcześnie bardziej znany jest jako jeden z najpłodniejszych pisarzy polskich. Był on też jednak działaczem niepodległościowym i autorem wielu tekstów publicystycznych, z których najgłośniejszy to „Rzecz o obronie czynnej i skarbie narodowym”. Swoje długie życie poświęcił sprawie Niepodległej. Zygmunt Miłkowski urodził się w 1824 roku. Był synem oficera … Continued

Hufce Polskie – harcerstwo podziemia narodowego – Audycja „Dziedzictwo i Pamięć”

Hufce Polskie, nazywane harcerstwem podziemia narodowego, były obok Szarych Szeregów największą organizacją harcerską czasów okupacji. Obie grupy miały różne spojrzenie na wychowanie młodzieży, ale z czasem nawiązały też współpracę. Jaka rolę w historii odegrały Hufce Polskie? Organizacja została powołana 27 października 1939 roku jako Harcerstwo Polskie. Kryptonim Hufce Polskie nadano jej najprawdopodobniej w 1943 roku. Jako jednolita struktura przestała istnieć w … Continued

Rola Kościoła katolickiego w PRL od stanu wojennego do 1989 roku. Część 2 – Audycja „Dziedzictwo i Pamięć”

Z 18 na 19 października 1984 roku oficerowie Służby Bezpieczeństwa porwali, torturowali i zamordowali kapelana Solidarności księdza Jerzego Popiełuszkę. W 1987 roku miała miejsce trzecia pielgrzymka Jana Pawła II do ojczyzny, a w tym czasie pogłębiał się kryzys gospodarczy. Jak te wydarzenia wpływały na relacje państwo – Kościół?   TU CZĘŚĆ PIERWSZA>>> Proces toruński  Z 18 na 19 … Continued

Rola Kościoła katolickiego w PRL po wprowadzeniu stanu wojennego – Audycja „Dziedzictwo i Pamięć”

Kościół katolicki był jedyną instytucją, która mogła niezależnie działać – jak głosił dekret o stanie wojennym z 12 grudnia 1981 roku. Mimo że został poddany inwigilacji przez komunistyczne władze, to do 1989 roku był on miejscem azylu dla wielu Polaków: udzielał schronienia poszukiwanym przez Służbę Bezpieczeństwa, ich rodzinom, wspierał poradami prawnymi potrzebujących, przekazywał żywność. Kapłani w … Continued

Janusz Zabłocki – współpracownik prymasów, prawnik, działacz i polityk – Audycja „Dziedzictwo i Pamięć”

„Właśnie stosunek do prymasa Polski i jego linii duszpasterskiej obrony Kościoła i narodu był jedną z głównych przyczyn rosnących rozbieżności między mną i Tadeuszem Mazowieckim oraz innymi działaczami ruchu” – napisał w jednym z czterech tomów swoich „Dzienników” Janusz Zabłocki, publicysta, polityk, poseł na sejm, działacz katolicki, prawnik. Co pozostawił po sobie w życiu politycznym jeden z najbardziej znanych działaczy katolickich w Polsce? 36-letni … Continued

Ksiądz Marceli Wacław Nowakowski. Patriota i mistrz słowa – Audycja „Dziedzictwo i Pamięć”

Ks. Marceli Wacław Nowakowski był nie tylko filozofem, doktorem teologii, posłem na Sejm II Rzeczypospolitej i społecznikiem, ale także prawdziwym patriotą. Podczas II wojny światowej dwukrotnie trafił do więzienia. – Jako proboszcz brał udział w nabożeństwach, ale także zaangażował się w działalność podziemną – mówi prof. Jan Żaryn. Duchowny został zamordowany przez Niemców w 1940 … Continued

Pułkownik Józef Rokicki. Zapomniany bohater historii Polski – Audycja „Dziedzictwo i Pamięć”

Urodzony w 1894 roku płk Józef Rokicki to zapomniany bohater historii Polski XX wieku. Pełnił m.in. funkcję komendanta głównego Narodowej Organizacji Wojskowej, jednej z największych organizacji podziemia antyniemieckiego w czasie II wojny światowej. Był jednocześnie odpowiedzialny za swoich żołnierzy i lojalny wobec dowódców. Płk Józef Rokicki w konspiracji był prawdopodobnie od października 1939 roku. – … Continued

Ekonomiści obozu narodowego. „Profesura, przemysłowcy i ziemianie” – Audycja „Dziedzictwo i Pamięć”

W grudniu 1922 roku wybitny polski historyk Władysław Konopczyński, zostawszy posłem Sejmu I kadencji, napisał w swoich dziennikach, że obóz narodowy posiadał w parlamencie „niezaprzeczalnie najwięcej sił wysoko wykwalifikowanych”. Wśród nich wymienił także ekonomistów, którzy zdaniem prof. Jana Żaryna byli „ówczesną plejadą gwiazd”. Władysław Konopczyński wymienił takie osoby jak m.in. Stanisław Głąbiński, Andrzej Wierzbicki, Jerzy … Continued