10 stycznia – 179 lat temu urodził się ks. Józef Dąbrowski (1842-1903)

10 stycznia 2021

Kapłan, powstaniec styczniowy, pedagog, pionier szkolnictwa polskiego w USA. Jeden z najwybitniejszych organizatorów katolickiej Polonii w Ameryce.

Urodził się w Żółtańcach koło Chełma. Po śmierci ojca-inżyniera, przeprowadził się do Lublina, gdzie w 1861 ukończył gimnazjum. Studia matematyczne w Szkole Głównej w Warszawie przerwał wybuch Powstania Styczniowego. Wstąpił do oddziału gen. Ludwika Mierosławskiego i walczył w bitwie pod Krzywosądzą. Po upadku powstania, tropiony przez Rosjan, ukrywał się u dr Tytusa Chałubińskiego. Opuścił kraj i trafił do Drezna, a następnie do Lucerny i Berna, gdzie próbował kontynuować studia techniczno-matematyczne. W 1867 r. postanowił zostać księdzem, wyjechał do Rzymu i za namową ks. Piotra Semeńki wstąpił do Kolegium Polskiego ojców Zmartwychwstańców, aby 2 lata później otrzymać święcenia kapłańskie.

W 1870 r. z zamiarem poświęcenia się pracy duszpasterskiej wśród polskich emigrantów popłynął do USA i został duszpasterzem jednej z najstarszych polskich społeczności żyjącej w stanie Wisconsin, na północ od Chicago, w osadzie którą nazwał Polonia. Wkrótce sprowadził tam z Krakowa do pomocy siostry ze Zgromadzenia Felicjanek. Jako proboszcz Poland Center zaprzyjaźnił się z mieszkającymi w okolicach Indianami i część z nich ochrzcił. W 1879 r. po pożarze wybudował nowy kościół, plebanię, szkołę i klasztor. Założył drukarnię, w której drukował podręczniki oraz książki religijne.

W 1883 r. przeniósł się do Detroit w stanie Michigen, by podjąć się realizacji niespełnionego dzieła papieskiego wysłannika, franciszkanina Leopolda Moczygemby – utworzenia polskiego seminarium w USA. Dzięki jego energicznym staraniom i ofiarności Polonii w latach 1884-1887 stanął okazały gmach Seminarium św. Cyryla i Metodego, którego do śmierci był rektorem. W 1885 r. założył również St. Mary’s Preparatory – katolicką szkołę średnią dla chłopców. Skutecznie zachęcał Zmartwychwstańców i Felicjanki do obejmowania placówek w Chicago i Milwaukee, wysyłania misjonarzy do rozproszonych po Stanach Zjednoczonych skupisk Polaków, do nauczania polskich dzieci i opieki nad polskimi sierotami. W 1891 r. rozpoczął wydawanie tygodnika „Niedziela” i budowę nowych budynków parafialnych. Szczególnie silny wpływ wywierał na otoczenie jego gorący patriotyzm. Już w 1883 roku ożywił miasto wielkimi obchodami dwusetnej rocznicy zwycięstwa Sobieskiego pod Wiedniem.

Zmarł 15 lutego 1903 r. wskutek udaru. Spoczął na cmentarzu Mount Elliot w Detroit

W 1909 r. następcy ks. Dąbrowskiego przenieśli Seminarium św. Cyryla i Metodego oraz szkołę średnią z centrum miasta do Orchard Lake, położonego nad pobliskim jeziorem.

Autor: Redakcja IDMN