10 września – 58 lat temu zmarł Czesław Straszewicz (1904-1963)

Pisarz i publicysta związany z tygodnikiem “Prosto z Mostu”. Współpracownik Radia Wolna Europa.

Urodził się w Białymstoku. Był synem adwokata. Jako młody człowiek podczas I wojny wraz z rodziną tułał się po Rosji od Moskwy po Kostromę. W odrodzonej Polsce zamieszkał w Warszawie i studiował filozofię na uniwersytecie.

Karierę literacką rozpoczął w 1928 r. na łamach Kwadrygi, pięć lat później opublikował powieść p.t. “Wystawa bogów”. Związał się z „Buntem Młodych” i „Polityką” Jerzego Giedroycia. Od 1935 r. blisko współpracował z tygodnikiem “Prosto z Mostu” wydawanym przez Stanisława Piaseckiego.

Wybuch wojny zastał go w Buenos Aires, gdzie przypłynął 21 sierpnia 1939 r. (w jednej kajucie ze swym rówieśnikiem Witoldem Gombrowiczem) na pokładzie transatlantyku “Chrobry”. W odróżnieniu do Gombrowicza uznał, że jest żołnierzem i musi walczyć. Razem z Janem Rembielińskim pośpiesznie powrócił do Europy i w październiku trafił do Coëtquidan we Francji, gdzie formowało się polskie wojsko. Służył m.in. w Brygadzie Pancernej gen. Stanisława Maczka, a następnie był redaktorem, nadającej spod Londynu, Radiostacji Świt.

Po zakończeniu wojny zamieszkał w Urugwaju. W latach 50. XX w. tworzył felietony i słuchowiska dla Radia Wolna Europa. Ściśle współpracował z paryską “Kulturą” Giedroycia, który jego talent pisarski cenił na równi z Gombrowiczem, Orwellem i Miłoszem. W 1953 r. wydał w Instytucie Literackim swą najbardziej znaną powieść p.t. “Turyści z bocianich gniazd”. Zmarł w Montevideo.