111. rocznica urodzin Bożysława Kurowskiego

3 listopada 2022

111 lat temu, 3 listopada 1911 roku, urodził się Bożysław Antoni Kurowski, prawnik, działacz społeczno-religijny na emigracji w Szwecji, więzień niemieckich obozów koncentracyjnych.

Bożysław Kurowski urodził się w Poznaniu w wielodzietnej rodzinie. Odebrał wychowanie w duchu religijnym i patriotycznym. Absolwent Gimnazjum Humanistycznego w Chełmży (1920-1929) oraz studiów prawniczych i ekonomicznych na Uniwersytecie Poznańskim (1929-1933). Już w młodości był zaangażowany w działalność religijną i społeczną – był m.in. ministrantem, harcerzem, prezesem kółka historycznego i kierownikiem sekcji eucharystycznej w Sodalicji Mariańskiej. Duży wpływ na jego postawę wywarło środowisko wychowanków znanych w Wielkopolsce księży Józefa Prądzyńskiego i Aleksandra Żychlińskiego.

W latach 1934 dostał się na aplikację adwokacką, w latach 1938-1939 był kierownikiem Biura Pomorskiej Rady Adwokackiej w Toruniu.

Gdy wybuchła II wojna światowa, Kurowski walczył w stopniu podporucznika rezerwy w Armii Pomorze nad Bzurą oraz w obronie Warszawy. Po kapitulacji stolicy powrócił do Torunia, gdzie w październiku 1939 r. został aresztowany przez Gestapo podczas wizytowania działacza endecji prof. Romualda Paczkowskiego. Przetrzymywany był w Forcie VII w Toruniu (gdzie Paczkowskiego rozstrzelano), a w latach 1940-1945 był więźniem obozów koncentracyjnych Stutthof, Sachsenhausen-Oranienburg i Mauthausen-Gusen. W tych latach dał się poznać jako organizator konspiracyjnego ruchu oporu, mającego na celu ratować więźniów od śmierci.

Po wyzwoleniu przez wojska amerykańskie w maju 1945 r., Kurowski współorganizował Związek Polaków prowadzący dokumentację dot. więźniów niemieckich obozów. Dzięki pomocy UNRRA przybył w lipcu 1945 r. do Szwecji na rehabilitację i rekonwalescencję. W latach 1945-1946 pracował w Polskim Instytucie Źródłowym w Lund, zbierającym m.in. relacje i zeznania więźniów obozów koncentracyjnych, z których część została wykorzystana w procesach przeciwko zbrodniarzom hitlerowskim. W latach 1946-1949 był delegatem Ministra Spraw Wewnętrznych rządu na uchodźstwie na kraje skandynawskie. Angażował się w pomoc polskim uchodźcom i rodzinom Polaków aresztowanych w Kraju.

Przez ponad 20 lat pracował jako asystent laboratoryjny w klinice nefrologicznej w Lund, równolegle prowadząc działalność społeczną i publicystyczną. Był redaktorem licznych czasopism: m.in. „Znaku”. Publikował broszury w języku polskim o tematyce religijnej z okazji m.in. millenium chrztu Polski, a także przekładał na szwedzki książki religijne w języku polskim (m.in. Drogę Krzyżową Stefana Wyszyńskiego). W latach 50-tych Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego podejmowało nieudane próby zwerbowania Kurowskiego jako agenta.

M.in. dzięki jego staraniom doszło do reaktywacji kościoła katolickiego w Lund. W 1967 r. był delegatem na III Światowy Kongres Apostolstwa Świeckich w Rzymie, a np. w 1992 r. założył Towarzystwo Przyjaciół Fundacji Jana Pawła II w Lund.

Za swoją działalność został odznaczony m.in. Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1992) i Orderem Świętego Sylwestra (1998).

Zmarł 12 V 2006 r. w Lund – mieście, z którym był związany przez przeszło 60 lat.

Pełen biogram Bożysława Kurowskiego znajduje się w wydanym przez IDMN „Słowniku Biograficznym Polskiego Katolicyzmu Społecznego”, t. I.

Autor: Redakcja IDMN