112. rocznica urodzin Wojciecha Wasiutyńskiego

8 września 2022

112 lat temu, 8 września 1910 r., urodził się Wojciech Wasiutyński, prawnik, publicysta, działacz katolicko-narodowy.

Wojciech Wasiutyński urodził się 8 września 1910 r. w Warszawie. Był synem Bohdana, profesora prawa, działacza Narodowej Demokracji i senatora w czasach II RP oraz Marii z domu Buchbinder. Ukończył Gimnazjum im. Tadeusza Reytana w Warszawie, a od 1928 r. studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim. W trakcie studiów wstąpił do Obozu Wielkiej Polski, a od 1929 r. był sekretarzem redakcji pisma „Szczerbiec” propagującego idee OWP.

Po studiach, od 1933 r. publikował felietony i pracował w dzienniku „ABC”. Był jednym z czterech autorów deklaracji założycielskiej Obozu Narodowo-Radykalnego, ogłoszonej 14 kwietnia 1934 r., ale jej nie podpisał. Po delegalizacji ONR został aresztowany we wrześniu 1934 r. i więziony przez dwa miesiące. W następnym roku wsparł Bolesława Piaseckiego w tworzeniu Ruchu Narodowo-Radykalnego „Falanga”. W 1936 r. obronił pracę doktorską pt. Regal młynny w średniowiecznym prawie polskim.

Po wybuchu II wojny światowej przedostał się na Węgry, gdzie działał w emigracyjnej strukturze Stronnictwa Narodowego, był członkiem Komitetu Politycznego SN, następnie przez Rumunię dotarł w styczniu 1940 r. do Francji. Po upadku Francji znalazł się w Vichy, działał tam w SN, redagował pismo „Biuletyn Narodowy”, ponadto wydawał dwa biuletyny dla konspiracji wojskowej we Francji. Zagrożony aresztowaniem we wrześniu 1942 przedostał się do Wielkiej Brytanii. Od października 1942 r. był współpracownikiem pisma „Myśl Polska”. Po rocznej służbie wojskowej, jesienią 1943 r. został pracownikiem Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Od września 1944 r. ponownie służył w wojsku, był referentem prasowym 1 Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka, wydawał tam tygodnik „Defilada”.

Od 1947 r. mieszkał w Wielkiej Brytanii, gdzie współpracował z Radiem Wolna Europa, a od 1954 r. został przedstawicielem Stronnictwa Narodowego w Tymczasowej Radzie Jedności Narodowej, sprzeciwiającej się prezydenturze Augusta Zaleskiego. Był także prezesem Związku Dziennikarzy Polskich i sekretarzem Akcji Katolickiej.

W 1958 r. objął funkcję zastępcy kierownika nowojorskiej sekcji Radia Wolna Europa, którym był Karol Wagner-Pieńkowski. Ustąpił wówczas z funkcji partyjnych i politycznych piastowanych w Wielkiej Brytanii. W 1961 r. założył razem z Bogdanem Gajewiczem Instytut Romana Dmowskiego w Nowym Jorku i został jego prezesem. Po likwidacji nowojorskiej sekcji RWE w 1973 r., został na początku 1974 r. redaktorem naczelnym „Nowego Dziennika” i sprawował tę funkcję przez rok. Następnie przeszedł na emeryturę, pozostał jednak czynnym publicystą.

Zmarł 19 sierpnia 1994 r. w Rye, w stanie Nowy Jork; pochowany został na Cmentarzu Powązkowskim.

Pełen biogram Wojciecha Wasiutyńskiego znajduje się w tomie I Słownika Biograficznego Polskiego Obozu Narodowego.

Autor: Redakcja IDMN