117. rocznica utworzenia Stronnictwa Polityki Realnej

18 października 2022

117 lat temu, 18 października 1905 roku, założono Stronnictwo Polityki Realnej, ugrupowanie o poglądach konserwatywno-liberalnych.

Stronnictwo Polityki Realnej utworzono 18 października 1905 r. w Warszawie, reprezentowała ona poglądy konserwatywno-liberalne. Zrodziła się z ugrupowań ugodowych, próbujących podjąć dialog z państwem i społeczeństwem rosyjskim i uzyskać ugodę z nimi. Stosowała metodę „drobnych kroczków” w celu osiągnięcia swych postulatów. W konflikcie pomiędzy wolą narodu a jego interesem zawsze stawali po stronie interesu. Partia ta skupiała ludzi sprawujących często kierownicze funkcje w polityce, gospodarce, na polu moralnym, religijnym i intelektualnym. Realiści starali się pogodzić w swoim programie idee konserwatywne i umiarkowanie postępowe. Głosili potrzebę ciągłego i ewolucyjnego postępu, konieczności poprawy bytu wszystkich klas i warstw społecznych.

W 1907 w wyborach do II Dumy wraz ze Stronnictwem Narodowo-Demokratycznym tworzyło Centralną Komisję Wyborczą. W trakcie I wojny światowej poparło Radę Regencyjną (Józef Ostrowski, działacz SPR, był jednym z trzech regentów), weszło w skład Międzypartyjnego Koła Politycznego (MKP).

Pismami wyrażającymi poglądy realistów były: tygodnik „Kraj” oraz dziennik „Słowo”.

Nie posiadające charakteru masowego, mające za to piętno ugodowców, Stronnictwo Polityki Realnej przestało istnieć w marcu 1923 roku. Część jego członków wybrało później przynależność do endecji, część przeszło do ugrupowań konserwatywnych i ziemiańskich, a niektórych działaczy można spotkać po roku 1926 w szeregach sanacji. Wielu realistów obejmowało w okresie międzywojennym poselstwa i ambasady a także pełniło odpowiedzialne funkcje w administracji rządowej, szczególnie w MSZ.

Autor: Redakcja IDMN