12 października – 113 lat temu urodził się Jerzy Kurcyusz

12 października 2020

Adwokat, działacz ONR, konsul rządu emigracyjnego w Stambule, doradca NSZZ Solidarność, obrońca w procesach politycznych stanu wojennego.

Urodził się w Łomży, był synem adwokata. Podczas studiów na Wydziale Prawa UW (1926-1930) zaangażował się w działalność Bratniej Pomocy, której został prezesem w 1931 r. z rekomendacji Młodzieży Wszechpolskiej. Działał równocześnie w strukturach akademickiej sekcji Obozu Wielkiej Polski i Stronnictwa Narodowego. W 1934 r. w czasie rozłamu wśród warszawskich narodowców razem z Janem Mosdorfem tworzył Obóz Narodowo-Radykalny.

Po rozłamie w ONR należał do kierownictwa frakcji ONR-ABC. Brał udział w rozmowach na temat porozumienia się ONR „ABC” z obozem piłsudczyków. Pod koniec 1936 roku wszedł w skład Komitetu Politycznego tajnej Organizacji Polskiej.

Po odbyciu aplikacji został przyjęty do warszawskiej Rady Adwokackiej i pracował jako adwokat. W 1938 r. startując listy narodowo-radykalnej został radnym stolicy.

We wrześniu 1939 r., nieprzyjęty do wojska ze względu na wadę wzroku, pełnił służbę w Straży Obywatelskiej w Warszawie. Pod koniec roku jako przedstawiciel ONR przedostał się do Francji, gdzie gen. Sikorski przydzielił mu zadanie prowadzenia łączności cywilnej między rządem emigracyjnym a krajem. Z tą misją trafił do Rzymu, a latem 1940 r. do Stambułu, gdzie aż do dekonspiracji w lutym 1944 r. kierował placówką konsularną. Ewakuowany do Londynu, stanął na czele Wydziału Krajowego w Ministerstwie Informacji.

W październiku 1947 r., po nieskutecznych próbach sprowadzenia rodziny, powrócił do Polski. Przez dziesięć lat wykonywał zawód radcy prawnego w zakładach i hutach na Górnym Śląsku (Będzin, Sosnowiec, Zabrze, Blachownia, Zdzieszowice), inwigilowany przez bezpiekę i otoczony otaczany siecią donosicieli. Po nieudanej próbie werbunku (1950) podjęto wobec niego i rodziny działania represyjne. Wielokrotnie tracił zatrudnienie.

Od 1958 r. mieszkał w Katowicach, gdzie do 1983 r. prowadził praktykę adwokacką.

W 1968 r. obronił dysertację doktorską z prawa pracy.

W latach 80. wspierał opozycję demokratyczną. Był doradcą Solidarności i obrońcą w kilkudziesięciu procesach politycznych na Śląsku i w Zagłębiu.

Zmarł 25 listopada 1988 r. w Katowicach. Spoczywa na cmentarzu komunalnym przy ul. Francuskiej.

Autor: Redakcja IDMN