126. rocznica śmierci Aleksandra Dunina Borkowskiego

126 lat temu, 30 listopada 1896 roku, zmarł hr. Aleksander Dunin-Borkowski, ziemianin, polityk pisarz, tłumacz i uczestnik powstania listopadowego.

Aleksander Dunin Borkowski urodził się 11 stycznia 1811 roku w wielodzietnej rodzinie w Gródku. Był synem Franciszka Dunin-Borkowskiego, posła Stanów Galicyjskich, oraz Franciszki Anny z Dzieduszyckich. Starannie wykształcony, odbył studia filozoficzne oraz prawnicze. Po wybuchu powstania listopadowego przedostał się, wraz z bratem, na terytorium Królestwa Polskiego, by wziąć udział w walkach. Swoją powstańczą przygodę zakończył na początku października 1831 roku, gdy w okolicach Brodnicy przekroczył pruską granicę.

Wraz z końcem internowania w Prusach, Dunin-Borkowski rozpoczął jeden z ciekawszych epizodów swojego życia. W tym czasie bowiem, rozkwitło u niego zainteresowanie orientem, co pociągnęło za sobą studia nad sanskrytem. Po kilku miesiącach władze pruskie nakazały mu opuścić państwo. Osiadł w Wiedniu, gdzie rozwijał swoje zainteresowania.

Lata 1834-1848 Dunin-Borkowski spędza we Lwowie oddając się pracy literackiej i publicystycznej. Jego prace często były krytyczne, uderzały w czułe punkty społeczeństwa.

W Galicji zastaje go Wiosna Ludów. Będąc osobą aktywną społecznie i politycznie wchodzi w skład poselskiej delegacji do Wiednia. Powróciwszy do Lwowa zostaje członkiem Rady Narodowej Centralnej oraz Sejmu Ustawodawczego. W trakcie jego obrad Borkowski zasłynął krytycyzmem wobec austriackiej polityki wewnętrznej oraz wystąpieniami podnoszącymi sprawę polską. Wraz z upadkiem rewolucji zmuszony był udać się na krótkotrwałe wygnanie.

W 1850 roku powrócił do Galicji i osiadł w powiecie lwowskim. Rozpoczął się okres, w którym pochłonęło go życie ziemiańskie. Prowadził dwa gospodarstwa, działał w Galicyjskim Towarzystwie Gospodarskim i w Galicyjskim Towarzystwie Kredytowym Ziemskim.

Dunin-Borkowski powrócił do polityki dekadę później. W 1861 roku wstąpił do Polskiego Stronnictwa Demokratycznego oraz objął mandat Sejmu Krajowego Galicji, który sprawował przez dwie kadencje – aż do 1869 roku. Trzeciej kadencji nie dopełnił i zrzekł się mandatu w październiku 1871 roku. Jego sejmowy epizod cechowały stanowcze wystąpienia w obronie polskości oraz języka polskiego w urzędach. Lata 60. obfitowały również w działalność twórczą i społeczną. Borkowski zainicjował powstanie lwowskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych (1867) oraz organizował polskie życie kulturalne we Lwowie.

Aleksander Dunin-Borkowski posiada ogromne zasługi w popularyzacji kultury indyjskiej w Polsce, jest autorem pierwszych polskich tłumaczeń z sanskrytu. Oprócz tego języka władał również łaciną, greką, niemieckim, ruskim, rosyjskim, angielskim i francuskim. Był ateistą.

Żonaty z Seweryną z Cieleckich. Zmarł 30 listopada 1896 roku i został pochowany na cmentarzu Łyczakowskim w kaplicy rodzinnej.