13 grudnia – 78 lat temu zmarł o. Włodzimierz Ledóchowski SJ (1866-1942)

13 grudnia 2020

Generał Towarzystwa Jezusowego (1915-1942). Jedna z najbardziej wpływowych osób Kościoła Katolickiego 1. poł. XX w.

Urodził się w Loosdorfie na zachód od Wiednia, jako trzecie z siedmiorga dzieci hr. Antoniego Ledóchowskiego i jego austryjackiej żony. Dorastał w domu kultywującym polskie tradycje patriotyczne i katolickie. Spośród jego rodzeństwa stan duchowny wybrały jeszcze dwie siostry, założycielki zakonów, św. (Julia) Urszula, oraz bł. Maria Teresa.

Chodził do szkoły w St. Pölten (1873).

W 1883 r. wraz z rodziną przeprowadził się do Lipnicy Murowanej. Studiował w Cesarsko-Królewskiej Akademii Theresianum w Wiedniu, a następnie na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1885 r. wstąpił do seminarium duchownego w Tarnowie.

W latach 1887-1889 za namową wuja, kardynała-prymasa Mieczysława Ledóchowskiego, kontynuował studia na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie, gdzie uzyskał stopień doktora. Powróciwszy do kraju wstąpił do nowicjatu zakonu jezuitów w Starej Wsi. W 1894 r. został wyświęcony na księdza. Związał się z redakcją jezuickiego miesięcznika Przegląd Powszechny. Powołał do życia Stowarzyszenie Robotnicze Młodzieży Rękodzielniczej.

Od końca XIX w. zakonna kariera Włodzimierza przebiegła bardzo szybko: w 1898 r. został przełożonym kolegium jezuitów przy kościele św. Barbary w Krakowie, trzy lata później prowincjałem na Galicję, a w 1906 r. asystentem generalnym na terenie Austro-Węgier, Niemiec, Holandii i Belgii. W 1915 r. został wybrany 26. generałem Towarzystwa Jezusowego. Charyzma, umiejętności organizacyjne, a także bezpośredni wpływ na dwóch papieży, Piusa XI i Piusa XII pozwoliły go zaliczyć do najwybitniejszych przełożonych w historii zgromadzenia.

W czasie 27-letnich rządów, pomimo wstrząsów wojennych i kryzysów ekonomicznych Towarzystwo rozwijało się bardzo dynamicznie. Powstały nowicjaty i misje, podwoiła się niemal liczba współbraci, zreformowane zostały konstytucje zakonne i metody nauczania. Staraniem o. Włodzimierza zbudowano w Rzymie nową kurię generalną przy Borgo S. Spirito oraz nowe gmachy Uniwersytetu Gregoriańskiego u stóp Kwirynału z Instytutem Orientalnym, Kolegium Russicum i Instytutem Biblijnym.

Promując jedność chrześcijan Wschodu i Zachodu, generał Ledóchowski uważał Rosję i komunizm za głównego wroga Kościoła. Sprzeciwiał się zdecydowanie antyreligijnej krucjacie podjętej przez komunistów w Meksyku (1924) i w Hiszpanii (1931). W 1938 r. doprowadził do kanonizacji św. Andrzeja Boboli. Podczas II wojny światowej „zyskał sobie zajadłą wrogość nazistów”, kierując siecią agentów przemycających informacje między okupowaną Europą (także polskim ruchem oporu) a aliancką kwaterą główną w Londynie. Pozostające w dużej mierze pod kontrolą zakonu Radio Watykańskie transmitowało audycje kardynała Hlonda i doniesienia o niemieckich okrucieństwach.

Zmarł w Rzymie 13 grudnia 1942 r. Ciało spoczęło w mauzoleum na Campo Verano.

Autor: Redakcja IDMN