15 września – 160 lat temu urodził się Juliusz Leo (1861-1918)

Polityk galicyjski, ekonomista, prawnik, prezydent Krakowa, Prezes Koła Polskiego oraz przewodniczący Naczelnego Komitetu Narodowego w 1914 roku.

Urodził się w Stebniku koło Drohobycza w rodzinie nadzarządcy saliny w Wieliczce, spolonizowanego Austriaka. Ukończył Gimnazjum św. Anny w Krakowie, a następnie studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim (1879–1884) i ekonomię w Berlinie (1885–1887), by w 1888 r. obronić habilitację z prawa skarbowego. W latach 1891–1904 jako profesor wykładał na UJ.

Należał do środowiska młodych krakowskich konserwatystów, stojących w opozycji do „starych”, tzn. Stańczyków. Reprezentując konserwatystów, a później Polskie Stronnictwo Demokratyczne, od 1901 r. zasiadał w galicyjskim Sejmie Krajowym. Od 1911 r. wchodził również w skład austriackiej Rady Państwa, pełniąc funkcje Prezesa Koła Polskiego. Możliwość odzyskania przez Polskę niepodległości widział w przekształceniu państwa Habsburgów w monarchię trialistyczną, gdzie równorzędną pozycją cieszyć się będą Austriacy, Węgrzy i Polacy.

Głównym polem jego działania był jednak przede wszystkim krakowski samorząd. Od 1893 r. był członkiem Rady Miasta, w latach 1901-1904 wiceprezydentem, a od 7 lipca 1904 r. przez trzy kadencje, aż do śmierci, prezydentem Krakowa.

Dzięki uporządkowaniu gospodarki komunalnej i zwiększeniu dochodów podjął szereg przedsięwzięć formujących do dzisiaj oblicze miasta. W sierpniu 1905 r. „budząc do nowego życia ducha nieśmiertelnego całego narodu” doprowadził do wykupienia Wawelu od armii austriackiej i zainicjował prace przy jego gruntownej rewitalizacji na cele narodowego muzeum. W latach 1907–1915 „wyzwalając Kraków z kleszczy austriackich fortyfikacji” wdrożył w życie plan regulacyjny „Wielkiego Krakowa”, który objął 14 nowych dzielnic i niemal ośmiokrotnie powiększył obszar dawnej stolicy. Rozbudował sieć wodociągową, kanalizacyjną i tramwajową, wystawił miejską elektrownię, nowy dworzec towarowy i kompleks szpitalny przy ul. Kopernika. Patronował organizacji wielu patriotycznych uroczystości, m.in. odsłonięciu Pomnika Grunwaldzkiego (1910), czy obchodom setnej rocznicy śmierci księcia Józefa Poniatowskiego (1912).

Po wybuchu I wojny światowej, w sierpniu 1914 r. współtworzył, a następnie stanął na czele Naczelnego Komitetu Narodowego, będącego porozumieniem lojalnych względem Austro-Węgier stronnictw galicyjskich. Efektem wysiłków Juliusza Leo było powołanie u boku armii austriackiej dwóch Legionów Polskich: Zachodniego w Krakowie i Wschodniego we Lwowie. Na jego wniosek Rada Miasta przegłosowała na ten cel darowiznę w wysokości miliona koron.

Zmarł po półrocznej chorobie nie doczekawszy niepodległości. Został pochowany w grobowcu ufundowanym przez Radę Miasta Krakowa na krakowskim Cmentarzu Rakowickim.