16 lipca – 99 lat temu podpisano w Katowicach „Akt pamiątkowy objęcia Górnego Śląska przez Rząd Rzeczypospolitej Polskiej” (1922)

Po sukcesywnym opanowaniu przez oddziały wojska polskiego przydzielonego Polsce obszaru plebiscytowego Górnego Śląska (trwało to 2 tygodnie, począwszy od 20 czerwca), została zorganizowana podniosła i symboliczna uroczystość jego zjednoczenia z Polską.

Niedzielnym rankiem 16 lipca na katowickim dworcu witano gości, na czele z reprezentantem Naczelnika Państwa, ministrem spraw wewnętrznych Antonim Kamieńskim oraz reprezentantem Sejmu RP Wojciechem Trąmpczyńskim. Przybyli szefowie kilku resortów, duchowni, generałowie, przedstawiciele miast i organizacji, a także delegaci wszystkich klubów parlamentarnych, oprócz PPS.

Po śniadaniu przygotowanym w hali dworca goście udali się na boisko piłkarskie obok parku Kościuszki, gdzie odbyły się główne uroczystości, rozpoczęte Mszą. Przy ołtarzu z obrazem Matki Boskiej Częstochowskiej, stali dwaj powstańcy śląscy, trzymający miecze ustrojone kwiatami i szarfami w barwach narodowych, a także liczne poczty sztandarowe delegacji z całej Polski. Po Mszy wojewoda śląski Józef Rymer złożył uroczysty ślub wierności wobec ojczyzny i przekazał na ręce ministra Kamieńskiego dar w postaci bryły węgla, w której ułożono na kształt orła polskiego miejscowe kruszce: żelazo, cynk i piryt. Po przemówieniach, wśród fanfar i huku dział, składano podpisy pod „Pamiątkowym Aktem objęcia Górnego Śląska przez Rzeczypospolitą Polską”, zaprojektowanym przez miejscowego artystę Stanisława Ligonia.

Tłumny pochód uczestników przemieścił się następnie na rynek, gdzie odbyła się parada wojskowa. W ówczesnej siedzibie Urzędu Wojewódzkiego (ob. gmach Akademii Muzycznej) „Akt” podpisywali kolejni oficjele oraz reprezentanci różnych środowisk (złożono łącznie 160 podpisów), a marszałek Trąmpczyński podarował Tymczasowej Radzie Wojewódzkiej, zalążkowi przyszłego Sejmu Śląskiego, obraz Ludwika Stasiaka przedstawiający modlitwę ludu polskiego na Jasnej Górze.

W drugiej połowie dnia Park Kościuszki stał się miejscem ludowego festynu, na sąsiednim boisku odbył się mecz piłkarski między Pogonią Katowice a Strzelcem Wilno, a wieczorem w Teatrze Miejskim oglądano specjalny spektakl warszawskiej „Reduty”.

Podczas katowickich uroczystości zabrakło zarówno Wojciecha Korfantego, który był właśnie zajęty w Warszawie formowaniem nowego rządu, jak i Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego, zajętego tym, aby do tego nie dopuścić. Gdy to mu się udało, przybył z wizytą do Katowic miesiąc później.