16 listopada – 104 lata temu zmarł ks. Jan Batke (1842-1917)

16 listopada 2021

Duchowny katolicki, działacz społeczny i narodowy na Ziemi Lubawskiej.

Urodził się w Jeglii koło Lubawy w rodzinie miejscowego nauczyciela. Po maturze zdanej w 1863 r. w Chełmnie rozpoczął studia w Seminarium Duchownym w Pelplinie, gdzie w 1867 r. przyjął święcenia kapłańskie. Pracował jako wikariusz w Brusach, Lubieniu i Chełmnie, opiekując się polską młodzieżą należącą do tajnego związku Filomatów.

Od kwietnia 1881 r. jako proboszcz w Radomnie animował działalność organizacji kościelnych (w roku 1882 założył Bractwo Serca Jezusowego) i społecznych (Bractwo Trzeźwości). Łączył duszpasterstwo z działalnością niepodległościową, szczególnie propagując umiłowanie ojczystej historii i języka. Był za to wielokrotnie szykanowany. Sąd w Lubawie karał go grzywnami za nauczanie w języku polskim (1892), za inicjowanie strajku szkolnego (1906) i za odczytanie z ambony odezwy wzywającej do przywrócenia w szkołach nauki religii po polsku, za co trafił do więzienia w Elblągu.

Na Ziemi Lubawskiej zasłużył się również na polu gospodarczym i kulturalnym. Był współzałożycielem Banku Ludowego w Nowym Mieście Lubawskim (1893), w którym do 1916 r. pełnił funkcję dyrektora W latach 1915-1917 pracował w Radzie Nadzorczej Spółdzielni Rolniczo-Handlowej „Rolnik”. Stał na czele Towarzystwa Rolniczo-Przemysłowego w Nowym Mieście Lubawskim, prowadził bibliotekę Towarzystwa Czytelni Ludowych w Radomnie.

Wytrwale zabiegał u władz pruskich o zgodę na budowę nowego kościoła w Radomnie. Wystawił go wraz z przytułkiem dla ubogich w latach 1903-1906.

Zmarł w domu chorych Najświętszej Marii Panny w Gdańsku. Spoczywa w Radomnie na przykościelnym cmentarzu.

Autor: Redakcja IDMN