18 kwietnia – 58 lat temu zmarł prof. Ignacy Czuma (1891-1963)

Prawnik, polityk i działacz katolicki, poseł II RP.

Urodził się w Niepołomicach. Był synem ubogiego chłopa. Po ukończeniu gimnazjum w Bochni rozpoczął studia prawa na Uniwersytecie Jagiellońskim, które przerwała wojna. Powołany do armii austriackiej (1914-1915) kolejne lata spędził w rosyjskiej niewoli. W 1920 r. wznowił studia, w 1922 r. uzyskał doktorat, a dwa lata później habilitację i podjął pracę na KUL, gdzie w 1925 r. został profesorem skarbowości na Wydziale Prawa i Nauk Społeczno-Ekonomicznych. Pełnił urząd dziekana (1926-1928) oraz prorektora uczelni (1938-1939).

Uczestniczył w pracach wielu organizacji katolickich, m.in. był założycielem i prezesem Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego w Lublinie, stał na czele Ligi Antybolszewickiej oraz Polskiego Związku Zachodniego na województwo lubelskie i wołyńskie. Działał w Akcji Katolickiej i Towarzystwie Wiedzy Chrześcijańskiej. Współpracował z takimi pismami jak: „Droga”, „Prąd”, „Przegląd Filozoficzny” czy „Ruch Katolicki”. Ideologicznie był związany z nurtem zachowawczym. Napisał wiele prac naukowych z zakresu skarbowości, metodologii filozofii i problematyki ustrojowej. Poddawał analizie krytycznej moralne i prawne podstawy sowieckiego i nazistowskiego totalitaryzmu.

W wyborach parlamentarnych 1930 r. został wysunięty przez Polskie Stronnictwo Katolicko-Ludowe i z listy BBWR uzyskał mandat do Sejmu II kadencji. Pracował w zespole redakcyjnym, który ułożył 10 pierwszych artykułów konstytucji kwietniowej z 1935 r. Był m.in. autorem sformułowania o odpowiedzialności prezydenta przed Bogiem i historią.

W listopadzie 1939 r. w ramach Sonderaktion Lublin został aresztowany przez gestapo i osadzony na Zamku Lubelskim. Po pół roku wyszedł za łapówkę i wrócił do Niepołomic, gdzie zaangażował się w organizację tajnego nauczania.

Po wojnie opublikował wykład wygłoszony w listopadzie 1945 r. pt. „Moralny koszt współczesnej wojny” będący apelem o powrót Europy do chrześcijaństwa. W 1949 r. otrzymał od Pius XII godność papieskiego szambelana.

W styczniu 1950 r. został aresztowany, a w sierpniu t. r. skazany na 10 lat więzienia przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Lublinie za to, że „od czerwca 1945 r. do stycznia 1946 r. udzielał pomocy nielegalnej organizacji WIN, usiłującej przemocą zmienić ustrój Państwa Polskiego w ten sposób, że udzielał swego mieszkania na punkt kontaktowy oraz napisał broszurę pod tyt. 'Polska i Sowiety' dla tejże organizacji”. Opuścił więzienie już po śmierci Stalina i powrócił do pracy naukowej i dydaktycznej na KUL. W 1960 r. odszedł na emeryturę.

Zmarł w Lublinie. Spoczywa na cmentarzu przy ul. Lipowej.