18 lipca – 112 lat temu urodził się Szymon Poradowski (1909-1983)
18 lipca 2021Biolog, nauczyciel. Działacz Stronnictwa Narodowego, współzałożyciel Narodowo-Ludowej Organizacji Wojskowej.
Urodził się w Ogrodach (ob. dzielnica Kalisza) w rodzinie ziemianina-inżyniera. Był starszym bratem Michała, przyszłego kapelana NSZ i pisarza i działacza polonijnego. Dzieciństwo spędził w majątku rodzinnym w Niedźwiadach. W 1927 r. zdał maturę w kaliskim Gimnazjum im. Kościuszki, gdzie aktywnie działał w ZHP. W 1932 r. ukończył Uniwersytet Warszawski studiując zoologię oraz geografię i podjął pracę nauczyciela w liceum księży marianów na Bielanach. Zasiadał w Prezydium Towarzystwa Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych. Organizował wykłady tzw. Uniwersytetu Powszechnego dla mieszkańców prowincji.
Był komisarzem struktury młodzieżowej Obozu Wielkiej Polski w Kaliszu. Od 1933 r. należał do Stronnictwa Narodowego i nadzorował Narodową Organizację Gimnazjalną. Po śmierci Romana Dmowskiego związał się z frakcją SN Jędrzeja Giertycha i Kazimierza Kowalskiego.
W październiku 1939 r. wraz z prof. Karolem Stojanowskim założył Narodowo-Ludową Organizację Wojskową (wkrótce weszła w skład Narodowej Organizacji Wojskowej) i wspólnie z bratem kierował nią na terenie szkół średnich i wyższych. W 1942 r. sprzeciwiał się akcji scaleniowej NOW z AK i opowiadał za ścisłą współpracą z „Grupą Szańca” i Związkiem Jaszczurczym. W 1943 r. wszedł w skład Tymczasowej Narodowej Rady Politycznej – „Kwadrat” (ciała nadrzędnego wobec NSZ) oraz Służby Cywilnej Narodu. W okresie kolejnej akcji scaleniowej NSZ z AK, w kwietniu 1944 r. powrócił do SN i wkrótce został członkiem zarządu partii. Mieszkał wraz z rodziną w podstołecznych Chylicach, a w okresie powstania warszawskiego w Boernerowie.
Po aresztowaniu przez NKWD szesnastu przywódców Polskiego Państwa Podziemnego, jako członek ZG SN pełnił funkcję przewodniczącego Dzielnicy Warszawskiej obejmującej także okręg białostocki i łódzki. Utrzymywał kontakt z podległymi mu komendantami NZW, był jednak zwolennikiem ujawnienia się. Latem 1945 r. należał do inicjatorów powołania Komitetu Legalizacyjnego SN i 23 sierpnia t.r. podpisał się pod memoriałem skierowanym do Bieruta.
19 października 1945 r. podczas lekcji w liceum marianów na Bielanach został aresztowany przez UB i po rocznym śledztwie skazany przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie na 7 lat pozbawienia wolności (prokurator Maksymilian Lityński żądał kary śmierci) za kontakty z Okręgiem Białostockim NZW. Więziony w „Toledo” przy ul. 11 Listopada, odzyskał wolność w wyniku amnestii w marcu 1947 r. i zamieszkał we Wrocławiu.
Miesiąc później spotkał się tam z Adamem Doboszyńskim, który przebywał nielegalnie w kraju z zamiarem powołania tajnego ośrodka katolicko-narodowego. Jakkolwiek nie włączył się do konspiracji, we wrześniu t.r. w związku z zatrzymaniem Doboszyńskiego został powtórnie aresztowany, przewieziony do gmachu MBP w Warszawie, a następnie osadzony w areszcie mokotowskim. W dniu 23 września 1949 r. WSR w Warszawie pod przewodnictwem mjr Mieczysława Widaja skazał Poradowskiego na karę 8 lat. Opuścił więzienie we Wronkach z gruźlicą, po ogłoszeniu kolejnej amnestii, w marcu 1953 r.
Powróciwszy do Wrocławia podlegał stałej inwigilacji. Pracował w Polskim Związku Wędkarskim, w miejscowym ZOO na stanowisku asystenta naukowo-dydaktycznego i od 1956 r. do emerytury w 1975 r. jako pracownik naukowy w zakładzie biologii Wyższej Szkoły Wychowania Fizycznego we Wrocławiu. Brał udział w wielu konferencjach naukowych. Był autorem bogatej kolekcji zdjęć przyrodniczych (m.in. ok. 2500 portretów zwierząt).
W styczniu 1982 r., w czasie stanu wojennego nachodziła go SB strasząc aresztowaniem i rewidując mieszkanie.
Zmarł 29 maja 1983 we Wrocławiu. Został pochowany w grobie rodzinnym w Kokaninie pod Kaliszem.
Polecane
Panele dyskusyjne
Kardynał Stefan Wyszyński, „Dzieła zebrane”, t. XXIII (styczeń-czerwiec 1969)
