18 sierpnia – 138 lat temu urodził się Stanisław Stroński

18 sierpnia 2020

Stanisław Stroński (1882-1955), romanista, publicysta, polityk i działacz ruchu narodowego.

Urodził się w Nisku nad Sanem. Ukończył gimnazjum w Nowym Sączu. Studia filologii romańskiej we Lwowie i Wiedniu uwieńczył w 1906 r. doktoratem na Sorbonie. W 1910 r. otrzymał profesurę na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie wykładał przez 10 lat specjalizując się w poezji trubadurów.

Już podczas studiów lwowskich związał się z dziennikarstwem i polityką. Wstąpił do Związku Młodzieży Polskiej „Zet”, po 1901 r. redagował związkową „Tekę”. Od 1904 r. był członkiem Stowarzyszenia Demokratyczno-Narodowego, rok później także Ligi Narodowej. W 1913 r. został posłem na Sejm we Lwowie. Niemal całą wojnę był internowany przez władze austriackie w Styrii. W latach 1918–1919 został członkiem Komitetu Narodowego Polskiego w Paryżu.

W latach 1922-1935 był posłem na Sejm I, II i III kadencji z ramienia Stronnictwa Chrześcijańsko-Narodowego, Związku Ludowo-Narodowego i w końcu Stronnictwa Narodowego.

W 1920 r. porzucił katedrę uniwersytecką i dzięki finansowemu wsparciu Ignacego Paderewskiego założył wielkonakładowy dziennik „Rzeczpospolita” poświęcając się dziennikarstwu. 14 sierpnia 1920 r. w przeddzień przełomu w bitwie warszawskiej krytykując Piłsudskiego opublikował głośny artykuł „O cud Wisły” (przez analogię do „Cudu nad Marną”). W 1922 r. żarliwie występował przeciwko dokonanemu wbrew woli większości narodu wyborowi – prezydenta Gabriela Narutowicza („Ich prezydent”). W latach 1924-1928 stanął na czele redakcji „Warszawianki” – organu Stronnictwa Chrześcijańsko-Narodowego. Talent polemiczny i poczucie humoru zapewniły mu nie tylko wielką popularność lecz również wrogów. Rok po przewrocie majowy nieprzejednany wróg Piłsudzkiego i rządów sanacji padł ofiarą ulicznego pobicia.

Jakkolwiek powrócił do pracy naukowej obejmując profesurę na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim nadal wiele publikował w różnych pismach. Po 1935 r. zbliżył się do Frontu Morges i gen. Sikorskiego. Po wybuchu wojny, gdy znalazł się na emigracji, został wicepremierem i ministrem informacji w jego rządzie. W Paryżu, a potem w Londynie założył kilka pism, działał w organizacjach dziennikarskich i stowarzyszeniach. Był prezesem Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie i współzałożycielem Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie.Zmarł w Londynie 20 października 1955 r.

Autor: Redakcja IDMN