18 września – 121 lat temu zmarł Włodzimierz Dzieduszycki

hr. Włodzimierz Dzieduszycki (1825-1899), ziemianin, przyrodnik, mecenas sztuki i nauki, poseł na Sejm Krajowy Galicji i członek Izby Panów.

Pochodził z rodziny hrabiowskiej. Pobierał nauki domowe w rodzinnym majątku w Poturzycy, 80 km od Lwowa, do którego przeprowadził się po śmierci ojca w 1847 r. Działał w Galicyjskim Towarzystwie Gospodarczym. W 1848 został członkiem konspiracyjnej Rady Narodowej na Galicję Wschodnią i grupującego polityków ukraińskich o orientacji propolskiej Ruskiego Soboru. W 1861 r. przywdział strój polski, z którym się nie rozstawał. W latach 1863–1864 należał do Organizacji Narodowej Pomocy powstaniu styczniowemu. Związany z ruchem konserwatywnym zasiadał w Sejmie Krajowym (1861-1882), a od 1874 r. był dziedzicznym członkiem Izby Panów (austriackiej Rady Państwa), nie miał jednak temperamentu polityka.

Poświęcając się powszechnym w najbliższej rodzinie (Dzieduszyckich i Działyńskich) zamiłowaniom, zasłynął przede wszystkim jako kolekcjoner oraz mecenas nauki i sztuki. Już w 1847 r. sprowadził do swej rezydencji we Lwowie rodzinną Bibliotekę Poturzycko-Zarzecką i cenną galerię obrazów, a następnie zbiory różnych tworów przyrody, preparowanych zwierząt i minerałów. Bogatą kolekcję przyrodniczą, którą sukcesywnie powiększał i naukowo badał, w 1875 r. przekształcił w muzeum (Muzeum im. Dzieduszyckich), a pięć lat później podczas wizyty cesarza przekazał polskiemu narodowi.

Żyjąc przesadnie skromnie, przekazywał ogromne fundusze na cele naukowe i wydawnicze, stypendia dla uboższych naukowców i artystów, na rzecz wspierania polskiego i ukraińskiego folkloru. Uchodząc za „chłopomana” sponsorował zjazdy, organizację szkół ludowych i wystaw etnograficznych.

Był członkiem wielu towarzystw naukowych i honorowym obywatelem kilku galicyjskich miast. W 1881 r. Akademia Umiejętności w Krakowie przyznała mu członkostwo. W 1894 r. Uniwersytet Franciszkański we Lwowie nadał mu w doktorat honoris causa.

Pogrzeb hrabiego odbył się w Zarzeczu koło Jarosławia.