2 grudnia – 106 lat temu urodziła się kpt. Halina Jabłońska /Ter-Oganian (1915-1996)

Działaczka Młodzieży Wszechpolskiej, komendantka Narodowej Organizacji Wojskowej Kobiet, kapitan AK.

Urodziła się w Częstochowie. Była córką inżyniera. Podczas studiów na Wydziale Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego (1934-1938) rozpoczęła działalność w Młodzieży Wszechpolskiej. W 1939 r. poślubiła Leona Ter-Oganiana, po wojnie aktywnego działacza społeczności ormiańskiej w Polsce (małżeństwo zakończyło się rozwodem).

Po wybuchu wojny powróciła do Częstochowy, gdzie związała się z narodową konspiracją. Od grudnia 1939 do maja 1940 r. pracowała jako sekretarka w kopalni w Konopiskach, działając jednocześnie w podziemnej komórce sabotażowej. Następnie przeniosła się do Warszawy. Przedwojenna znajomość z Władysławem Jaworskim umożliwiła jej wstąpienie w szeregi Narodowej Organizacji Wojskowej. Do sierpnia 1944 r. była łączniczką i współpracownicą Jaworskiego w ramach Wydziału Organizacyjnego i Łączności ZG Stronnictwa Narodowego i Komendy Głównej NOW. Uczestniczyła w redagowaniu głównego organu SN – pisma „Walka”. W swoim mieszkaniu przechowywała partyjne archiwum. Wiosną 1943 r. współorganizowała Narodową Organizację Wojskową Kobiet i wkrótce została jej komendantką. Zorganizowała Sztab NOWK, którego zadaniem było kierowanie pracą na terenie całego okupowanego kraju, a także przygotowanie instrukcji szkoleniowych z dziedziny wojskowości oraz ideowo-wychowawczej. Prowadziła rozmowy mające na celu połączenie NOWK z Wojskową Służbą Kobiet AK, które zakończyły się sukcesem. W dniu 15 lipca 1944 r. została zastępczynią komendantki WSK AK Marii Wittek.

W trakcie powstania warszawskiego odpowiadała za organizację zaplecza kwatermistrzowskiego i sanitarnego, była także szefową kuchni żołnierskiej na Starym Mieście. Później służyła na Śródmieściu Północnym jako łączniczka kanałowa. 30 września 1944 r. otrzymała stopień kapitana AK. Po upadku powstania, na rozkaz Marii Wittek, udała się do niemieckiej niewoli, aby sprawować opiekę nad najmłodszymi dziewczętami-jeńcami. Stalag w Oberlagen opuściła 12 kwietnia 1945 r. wyzwolona przez żołnierzy 1 Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka.

W lipcu 1945 r., przeniosła się do Włoch gdzie wstąpiła do 2 Korpusu Polskiego gen. Władysława Andersa. Od jesieni 1946 r. aż do zdemobilizowania w czerwcu 1948 r. przebywała w Wielkiej Brytanii pełniąc służbę w Polskim Korpusie Przysposobienia i Rozmieszczenia. W 1948 r. poślubiła Guya Chotarda, francuskiego pilota i członka ruchu oporu i na stałe zamieszkała we Francji.

Zmarła 8 lutego 1996 r. w Verdelais w Akwitanii. Spoczywa na cmentarzu w Ambarès-et-Lagrave.

Była autorką relacji z pobytu w obozach niemieckich opublikowanej w zbiorze „Harcerki 1939-1945. Relacje – pamiętniki” oraz opracowania „Narodowa Organizacja Wojskowa Kobiet”. Na początku lat 90. nawiązała bliski kontakt z Instytutem im. Romana Dmowskiego w Warszawie. Ciężka choroba uniemożliwiła jej przyjazd do Polski. W jednym z ostatnich listów napisała: „Ogromnie tęsknię za Polską, i tęsknić nie przestanę”.