2 lutego – 80 lat temu zginął Wacław Ciesielski (1898-1941)

Prawnik, dziennikarz, pierwszy prezes Konfraterni Baltia, szef pomorskich struktur Stronnictwa Narodowego, kierownik Delegatury Rządu na Kraj na Pomorzu, współzałożyciel organizacji podziemnej „Grunwald”.

Urodził się 6 września 1898 r. w Orłowie koło Wąbrzeźna w rodzinie chłopskiej. Uczęszczał do gimnazjum w Chełmnie. Podczas I wojny wcielony do armii niemieckiej, walczył na froncie zachodnim. W styczniu 1919 r. wstąpił do odrodzonego Wojska Polskiego i jako podoficer brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej.

W 1921 podjął studia prawnicze na Uniwersytecie Poznańskim. Był jednym z założycieli Korporacji Akademickiej „Baltia”, a także jej pierwszym prezesem, wybranym 7 grudnia t.r. Związał się trwale z ruchem narodowym i działał także w strukturach Młodzieży Wszechpolskiej. W 1926 r. został członkiem Obozu Wielkiej Polski, a w 1928 r. Stronnictwa Narodowego (SN). W latach 1926-1928 pełnił obowiązki kierownika Uniwersytetu Ludowego w Zagórzu koło Sosnowca.

Pod koniec 1928 r. powrócił na Pomorze i zajął się dziennikarstwem. Publikował w „Gazecie Bydgoskiej”, „Pielgrzymie”, „Gońcu Pomorskim” i „Słowie Pomorskim” – prasowym organie endecji. Był też korespondentem i felietonistą „Kuriera Poznańskiego”. W swej publicystyce prezentował poglądy narodowe i katolickie, krytykował żydowski ekspansjonizm gospodarczy, ideologię komunistyczną, a także autorytaryzm sanacji, za co czterokrotnie był aresztowany (1931-1934), pod zarzutem stawiania oporu władzy, udziału w zamieszkach, a nawet za rzekomy udział w szajce przemytniczej.

W styczniu 1934 r. został sekretarzem Rady Wojewódzkiej Stronnictwa Narodowego w Toruniu i jednocześnie kierownikiem Wojewódzkiego Wydziału Młodych. Dwukrotnie (1936 i 1939) wybierano go do Komitetu Głównego SN.

Po kampanii wrześniowej trafił do aresztu gestapo w Toruniu, a następnie do Fortu VII. Po miesiącu, ranny i chory, niespodziewanie wyszedł na wolność i powrócił do działalności konspiracyjnej. Starał się odtworzyć struktury SN w ramach powstałej w listopadzie Narodowej Organizacji Bojowej (NOB). Mianowany przez jej dowódcę, Antoniego Wolniewicza, komendantem Okręgu Pomorskiego NOB, wkrótce podporządkował się Związkowi Walki Zbrojnej (ZWZ).

5 listopada 1939 r. w Toruniu wziął udział w zebraniu założycielskim organizacji „Grunwald”, która opierała się na przedwojennej sieci dywersji pozafrontowej. Stanął na czele jej pionu cywilnego. Zajmował się katalogowaniem zbrodni okupanta oraz organizacją pomocy dla zagrożonych i prześladowanych. W grudniu t.r. w Poznaniu został zaprzysiężony przez prałata Józefa Prądzyńskiego na członka organizacji „Ojczyzna” i jednocześnie upoważniony do zorganizowania na Pomorzu Okręgowej Delegatury Rządu na Kraj. Łącząc środowiska narodowe utrzymywał stałe kontakty z warszawską centralą SN („Kwadrat”) i z księdzem ppłk. Józefem Wryczą, przyszłym dowódcą „Gryfa Pomorskiego”.

Po roku działalności, 18 listopada 1940 r. doszło do dekonspiracji „Grunwaldu” i aresztowania całego kierownictwa. Ciesielski był poddawany torturom w siedzibie toruńskiego gestapo, a następnie wywieziony do KL Stutthof. Zginął tam po dwumiesięcznym pobycie w niewyjaśnionych okolicznościach.