20 czerwca – 99 lat temu Wojsko Polskie wkroczyło na Górny Śląsk

Wieczorem 15 czerwca 1922 r. urzędująca w Opolu Komisja Międzysojusznicza na czele z gen. Henri Le Rond’em zawiadomiła rządy Polski i Niemiec, że w ciągu miesiąca powinny objąć terytoria Górnego Śląska przyznane im decyzją Rady Ambasadórów z 20 października 1921 r.

19 czerwca pierwszy wojewoda województwa śląskiego Józef Rymer zwrócił się w odezwie „Do Mieszkańców Województwa Śląskiego”:

„Wyzwolenie nasze zawdzięczamy przywiązaniu do ojczystego języka, zachowaniu odwiecznych narodowych tradycji i niezłomnej woli ludu śląskiego dążącego niestrudzenie do połączenia się z Polską […] Rzeczpospolita zawsze wierna swoim obietnicom, nadała Województwu Śląskiemu szeroką autonomię. Będziemy więc mogli stworzyć własne samorządowe instytucje, odpowiadające naszej historycznej przeszłości i obecnym warunkom naszego kraju tak, że wolny Śląsk złączony z wolną i niepodległą Polską, będzie żył własnym samoistnym życiem, w ogólnych ramach państwowości polskiej”.

20 czerwca o godz. 8 rano tłumy ludzi na czele z Wojciechem Korfantym i wojewodą Rymerem powitały na moście na Brynicy w Szopienicach oddziały wojska polskiego pod wodzą gen. Stanisława Szeptyckiego. Wraz ze sztabem granicę przekraczał generał Horoszkiewicz, dowódca 23 dywizji, która przeznaczona była do obsadzenia Górnego Śląska. Na granicy ustawiono tryumfalną bramę powitalną. Do jej słupów był przywiązany żelazny łańcuch pomalowany na kolor czarno-biały (barwy pruskie), a powstaniec-inwalida Juliusz Chowaniec uroczyście rozbił młotem te symboliczne „okowy niewoli”.

Górnoślązacy witali wkraczające Wojsko Polskie szczególnie uroczyście. Poprzedzone kawalerią oddziały wojska przeszły w kilkukilometrowej defiladzie do rynku w Katowicach mijając 30 bram triumfalnych. Na Zawodziu brama powitalna była zbudowana z węgla. Na Rynku gen. Szeptycki dokonał przeglądu wojska, odegrano hymn narodowy i rotę Marii Konopnickiej, a ks. Teodor Kubina odprawili Mszę św. przy ołtarzu ustawionym na schodach teatru.

W godzinach popołudniowych wojewoda podejmował przybyłych dygnitarzy oraz oficerów w hotelu „Savoy” przy ul. Mariackiej, a w Parku Południowym (ob. Park Kościuszki) zorganizowano festyn. Wieczorem w Reichshalle (ob. Filharmonia Śląska) odbyło się uroczyste przyjęcie.

Przejmowanie kolejnych terenów dokonało się w kilku etapach do 3 lipca 1922 r. według podobnego scenariusza. Na Górnym Śląsku stanęło ok. 200 bram triumfalnych.

16 lipca odbyła się w Katowicach uroczystość zjednoczenia poprzez podpisanie Aktu Objęcia Górnego Śląska przez Polskę. We wrześniu odbyły się wybory do Sejmu Śląskiego, którego funkcjonowanie w ramach autonomii gwarantowała „Ustawa Konstytucyjna z 15 lipca 1920 r. zawierająca statut organiczny Województwa Śląskiego”.