20 lutego – 106 lat temu zmarł prymas Edward Likowski (1836-1915)

Duchowny katolicki, historyk Kościoła, arcybiskup gnieźnieńsko-poznański i Prymas Polski.

Urodził się we Wrześni. Po ukończeniu Gimnazjum św. Marii Magdaleny w Poznaniu (1857) rozpoczął studia teologiczne w Münster, w 1861 r. obronił licencjat z teologii i w tym samym roku przyjął święcenia kapłańskie. Po krótkiej pracy wikarego w Kcyni został nauczycielem religii i języka hebrajskiego w swoim dawnym gimnazjum. W 1865 r. powołano go na wykładowcę prawa kanonicznego i historii Kościoła w seminarium duchownym w Poznaniu, którego wkrótce został przełożonym.

Blisko współpracował z prymasem Mieczysławem Ledóchowskim i w 1869 r. towarzyszył mu w obradach soboru watykańskiego I. Szybko awansował, zdobywając kolejne godności, tytuły i stanowiska, m.in. prałata domowego Jego Świątobliwości, kustosza kapituły kolegiackiej św. Marii Magdaleny, oficjała i wikariusza generalnego poznańskiego i dziekana kapituły katedralnej.

W 1874 roku został aresztowany przez władze niemieckie i uwięziony na kilka miesięcy za działalność w założonym w okresie Kulturkampfu tajnym zarządzie archidiecezji.

Począwszy od 1886 r., był aż trzykrotnie typowany na Prymasa, lecz władze pruskie torpedowały objęcie przez niego katedry. W 1887 r. musiał się zadowolić nominacją na biskupa sufragana poznańskiego. Reprezentował później często postawę ugodową, wzbudzając krytykę środowisk narodowo-demokratycznych.

Poświęcił się przede wszystkim nauce. Był cenionym historykiem specjalizującym się w dziejach Unii i Cerkwi greckokatolickiej. Od 1887 r. zasiadał w Akademii Umiejętności. W latach 1895-1914 pełnił funkcję prezesa Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk (PTPN). W 1900 r. otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Obok pracy naukowej prowadził także rozległą działalność społeczną: zreorganizował katolickie towarzystwa rzemieślnicze (1891), tworzył też katolickie związki robotnicze, założył Sodalicję Mariańską (1895). Często uczestniczył w rocznicowych uroczystościach o charakterze kulturalno-narodowym. Był miłośnikiem sztuki i kolekcjonerem malarstwa (zbiory ofiarował PTPN).

W 1910 r. Stolica Apostolska uczyniła go administratorem wakujących od 4 lat archidiecezji poznańskiej i gnieźnieńskiej. Ostatecznie prymasem Polski został już po rozpoczęciu I wojny światowej. Zgodę papieską uzyskał 9 września 1914 r. Jego rządy nie trwały jednak długo. Zmarł 4 miesiące po ingresie. Został pochowany w kaplicy Najświętszej Maryi Panny w katedrze poznańskiej.