21 lutego – 103 lata temu zmarł Juliusz Leo (1861-1918)

Polityk galicyjski, ekonomista, prawnik, prezydent Krakowa, Prezes Koła Polskiego oraz przewodniczący Naczelnego Komitetu Narodowego w 1914 roku.

Urodził się w Stebniku koło Drohobycza w rodzinie nadzarządcy saliny w Wieliczce, gdzie spędził młodość. Ukończył Gimnazjum św. Anny w Krakowie, a następnie studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim (1879–1884) i ekonomię w Berlinie (1885–1887), by w 1888 r. obronić habilitację z prawa skarbowego. W latach 1891–1904 jako profesor wykładał na UJ.

Reprezentując konserwatystów, a później Polskie Stronnictwo Demokratyczne, od 1901 r. zasiadał w galicyjskim Sejmie Krajowym. Od 1911 r. wchodził również w skład austriackiej Rady Państwa, pełniąc funkcje Prezesa Koła Polskiego. Należał do tzw. „trialistów”, widzącym drogę do niepodległości w przekształceniu dualistycznej monarchii Austro-Węgierskiej w monarchię trialistyczną.

Głównym polem jego działania był jednak przede wszystkim krakowski samorząd. Od 1893 r. był członkiem Rady Miasta, w latach 1901-1904 wiceprezydentem, a od 7 lipca 1904 r. przez trzy kadencje aż do śmierci prezydentem Krakowa.

Dzięki uporządkowaniu gospodarki komunalnej i zwiększeniu dochodów podjął szereg przedsięwzięć formujących do dzisiaj oblicze miasta. W sierpniu 1905 r. „budząc do nowego życia ducha nieśmiertelnego całego narodu” doprowadził do wykupienia Wawelu od armii austriackiej i zainicjował prace przy jego gruntownej rewitalizacji na cele narodowego muzeum. W latach 1907–1915 „wyzwalając Kraków z kleszczy austriackich fortyfikacji” wdrożył w życie plan regulacyjny Wielkiego Krakowa, który objął 14 nowych dzielnic i niemal ośmiokrotnie powiększył obszar dawnej stolicy. Rozbudował sieć wodociągową, kanalizacyjną i tramwajową, wystawił miejską elektrownię i nowy dworzec towarowy. Patronował organizacji wielu patriotycznych uroczystości, m.in. odsłonięciu Pomnika Grunwaldzkiego (1910) czy obchodom setnej rocznicy śmierci księcia Józefa Poniatowskiego (1912).

Po wybuchu I wojny światowej, w sierpniu 1914 r. stanął na czele, Naczelnego Komitetu Narodowego, będącego porozumieniem lojalnych względem Austro-Węgier stronnictw galicyjskich. Efektem wysiłków Juliusza Leo było powstanie u boku armii austriackiej dwóch Legionów Polskich: Zachodniego w Krakowie i Wschodniego we Lwowie. Na jego wniosek Rada Miasta przegłosowała na ich organizację darowiznę w wysokości miliona koron.

„Wielki Prezydent Krakowa” zmarł po półrocznej chorobie nie doczekawszy niepodległości. Został pochowany w grobowcu ufundowanym przez Radę Miasta na Cmentarzu Rakowickim.