22 marca – 150 lat temu urodził się Jan Stecki (1871-1954)

22 marca 2021

Ekonomista, publicysta, działacz partii narodowych, a następnie organizacji ziemiańskich. Minister Spraw Wewnętrznych w rządach Rady Regencyjnej, senator I i III kadencji w II RP.

Urodził się w Siedliskach koło Lubartowa w rodzinie plenipotenta dóbr Zamoyskich w Kozłówce i nauczycielki. Rozpoczętą w Hrubieszowie naukę zakończył w Warszawie w 1889 r. i zapisał się na Wydział Medyczny Uniwersytetu. Jeszcze przed maturą aktywnie działał w strukturach narodowych przewodząc tajnemu kółku uczniowskiemu. Na studiach działał w Związku Młodzieży Polskiej „Zet”. Organizował obchody w rocznicę wybuchu powstania listopadowego (1890). W kwietniu 1891 r. aresztowany za kolportaż pamiątkowych medali Konstytucji 3 maja, spędził 50 dni w X Pawilonie Cytadeli i został relegowany z uczelni. Został przyjęty do Ligi Polskiej, a w 1893 r. do Ligi Narodowej. uniknąwszy aresztowania po zorganizowanej w kwietniu 1894 r. przez LN manifestacji studentów na cześć Kilińskiego, zajął się pracą w Kole Oświaty Ludowej. W latach 1896-1899 pracował w redakcji „Głosu”, stając się głównym publicystą reaktywowanego tygodnika. Od 1899 r. uzupełniał edukację polityczno-ekonomiczną w Bonn. Uczestniczył w zjazdach LN (1902), wygłaszał referaty na spotkaniach inteligencji kresowej (1904). Podczas rewolucji 1905 r. aktywnie działał w lokalnych (lubelskich) i centralnych władzach Stronnictwa Narodowo Demokratycznego. Został posłem do I i II Dumy Państwowej. Wspierał podówczas antyniemiecką politykę Dmowskiego i koncentrował uwagę na kwestiach ekonomicznych.

Po wybuchu I wojny światowej odszedł od orientacji na Rosję. W 1915 r. wystąpił z Komitetu Narodowego Polskiego i założył w Lublinie Klub Polski. Jako prezes Komitetu Ratunkowego popierał Austro-Węgry i ustanowioną w styczniu 1917 r. Tymczasową Radę Stanu. Od 7 grudnia 1917 r. do 24 października 1918 r. zasiadał jako Minister Spraw Wewnętrznych w gabinetach Rady Regencyjnej premiera Kucharzewskiego i Steczkowskiego, pracując nad zasadami przejmowania administracji.

Po poślubieniu w 1900 r. Marii Wołk-Łaniewskiej został zamożnym ziemianinem, właścicielem rozległych dóbr Łańcuchów na Lubelszczyźnie i czołowym obrońcą interesów materialnych warstwy ziemiańskiej. Od 1913 r. stał na czele Towarzystwa Rolniczego Lubelskiego i Krajowej Rady Gospodarczej. W odrodzonej Polsce kierował Zarządem Głównym Związku Ziemian w Warszawie (1919-1933). Publikował podręczniki i liczne artykuły na temat ekonomii politycznej.

W latach 1922-1927 i 1930-1935 sprawował mandat senatora, koncentrując uwagę na walce z radykalnymi projektami reformy rolnej. W 1923 r. ostatecznie opuścił szeregi klubu Zjednoczenia Ludowo-Narodowego i przystąpił do klubu Chrześcijańsko-Narodowego, stając się jednym z liderów tej konserwatywnej formacji. W 1928 r. dołączył do utworzonego przez ziemian wielkopolskich Stronnictwa Chrześcijańsko-Rolniczego i wraz z nim poparł BBWR.

Okupację hitlerowską spędził w Łańcuchowie. W listopadzie 1944 r. na mocy reformy rolnej został wyrzucony ze swojego dworu i pozbawiony majątku. Do 1950 r. zarabiał na życie pracując jako ekonomista w instytucjach władzy komunistycznej (Biuro Ekonomiczne PKWN, Ministerstwo Aprowizacji i Handlu, Urząd Wojewódzki w Lublinie).

Zmarł 30 czerwca 1954 r. w Bełżycach. Spoczywa w krypcie kościoła w Łańcuchowie.

Autor: Redakcja IDMN