22 stycznia – 99 lat temu zmarł Adolf Świda (1855-1922)

22 stycznia 2021

Ziemianin, prawnik działacz narodowy, poseł Sejmu Ustawodawczego

Był synem Konstantego, ziemianina z działacza społecznego w guberni suwalskiej. Urodził się w rodzinnym majątku Maćkowo (ob. Mockai na Litwie, przy granicy z Polską), gdzie po ukończeniu studiów prawniczych zajmował się gospodarką. Działał w kole Towarzystwa Oświaty Narodowej i gubernialnym Towarzystwie Kredytowym Ziemskim. Jako delegat reprezentował interesy kalwińskiego zboru w Serejach (podobnie jak inni członkowie rodziny był członkiem tej wspólnoty).

Po wybuchu I wojny światowej początkowo przebywał w Wilnie, następnie udał się do Petersburga, gdzie pracował w Centralnym Komitecie Obywatelskim (CKO), który pod przewodnictwem Władysława Grabskiego objął opieką setki tysięcy Polaków emigrujących w głąb Rosji wobec ofensywy niemieckiej. Od sierpnia 1915 r. mieszkał w Mińsku, gdzie przejął po Marianie Lutosławskim funkcję pełnomocnika CKO na gubernię mińską i część wileńskiej.

Po 11 listopada 1918 r. stanął na czele Tymczasowej Rady Obywatelskiej w Suwałkach, współtworząc zręby państwowości polskiej na terenie nadal okupowanym przez Niemców. Na początku 1919 r. występował przeciwko nasileniu ekspansji litewskiej. Latem był jednym z organizatorów zjazdu przedstawicieli ludności polskiej, będącego zapowiedzią Powstania Sejneńskiego które wybuchło 10 dni później.

W wyborach do Sejmu Ustawodawczego 16 lutego 1919 r., został wybrany posłem z ramienia Związku Ludowo-Narodowego, jako reprezentant okręgu (Suwałki, Sejny, Augustów). Jesienią t. r. dołączył do utworzonego przez Aleksandra Henryka de Rosseta Klubu Zjednoczenia Mieszczańskiego.

Zmarł nagle w Warszawie na zawał serca przed końcem kadencji. Pochowany na cmentarzu ewangelicko-reformowanym w Warszawie (kw. L, rz. 2, m. 1).

Pozostawił kilka książek o tematyce prawno-ekonomicznej (m.in. „Powrót do kraju”, „Kolonizacja i Komasacja”, „Socjalizacja i nacjonalizacja ziemi”, „Odszkodowania wojny 1914-1918 w cyfrach”).

Autor: Redakcja IDMN