23 grudnia – 128 lat temu urodził się bł. ks. Franciszek Rogaczewski (1892-1940)

Kapłan, działacz narodowy w Wolnym Mieście Gdańsku, błogosławiony męczennik Kościoła katolickiego.

Urodził się w Lipinkach koło Świecia. Uczył się w pelplińskim Collegium Marianum, a następnie w Chełmnie. Po zdaniu matury w 1913 r. rozpoczął w Pelplinie studia filozoficzno-teologiczne. Podczas I wojny światowej pracował w niemieckich lazaretach. Powróciwszy do seminarium, w marcu 1918 r. otrzymał święcenia kapłańskie.

Pracę duszpasterską rozpoczął w Nowym Mieście Lubawskim. Wkrótce trafił na stale do Gdańska. Był wikarym w parafiach Najświętszego Serca Jezusowego we Wrzeszczu, św. Brygidy i św. Józefa. Wraz z grupą polskich księży (ks. Bronisław Komorowski, ks. Marian Górecki i in.) tworzył przywódczą elitę gdańskiej Polonii. W 1924 r. założył Ligę Katolicką, ożywił i zdynamizował działalność innych stowarzyszeń. W 1928 r. powołał Komisję Kulturalno-Kościelną, która walczyła o równouprawnienie Polaków w życiu religijnym Wolnego Miasta. W 1930 r. został mianowany rektorem kościoła Chrystusa Króla w centrum Wolnego Miasta, który wzniósł w formie tymczasowej kaplicy (1932), tworząc przy nim jeden z najważniejszych ośrodków życia polonijnego. Był m.in. kapelanem kolejarzy i pracowników Poczty Polskiej. Przez pewien czas pracował jako katecheta w Gimnazjum Polskim. Zainicjował coroczne pielgrzymki do Świętego Wojciecha. W maju 1937 r. wraz z biskupem O’Rourke pojechał do Rzymu załatwiając powstanie nowych gdańskich parafii, lecz histeryczna reakcja Niemców spowodowała zawieszenie decyzji i dymisję biskupa.

W dniu wybuchu II wojny światowej, 1 września 1939 r., został aresztowany i już następnego dnia znalazł się w pierwszym transporcie do KL Stutthof. Bity i maltretowany przez niemieckich oprawców, przeżył do 11 stycznia 1940 r., gdy w grupie 22 wybitnych przedstawicieli gdańskiej Polonii został wyprowadzony poza teren obozu do pobliskiego lasu i rozstrzelany (22 marca 1940 r. w ten sam sposób zgładzono księży Komorowskiego i Góreckiego).

Symboliczny nagrobek księdza znajduje się na cmentarzu na gdańskiej Zaspie. Jego szczątki odnalezione w 1979 r. złożono w relikwiarzu Pomnika Walki i Męczeństwa, na terenie Muzeum Stutthof w Sztutowie. W 1999 r. ks. Rogaczewski został beatyfikowany przez Jana Pawła II, jako jeden ze 108 błogosławionych męczenników II wojny światowej.