28 kwietnia – 102 lata temu urodził się Leszek Prorok (1919-1984)

Pisarz, eseista i dramaturg. Działacz ONR, żołnierz Związku Jaszczurczego, NSZ i Armii Krajowej, powstaniec warszawski.

Urodzony w Warszawie, ukończył Gimnazjum Wojciecha Górskiego, a następnie studiował na wydziale prawno-ekonomicznym Uniwersytetu Poznańskiego. Jeszcze przed wybuchem II wojny światowej zadebiutował opowieścią historyczną „Dzień nad Motławą”.

Jako członek przedwojennego Obozu Narodowo-Radykalnego (ONR) w czasie niemieckiej okupacji znalazł się w Organizacji Wojskowej Związek Jaszczurczy (OW ZJ). Współpracował z pismem „Szaniec” i studiował na tajnym Uniwersytecie Warszawskim. Od jesieni 1942 r. był szefem Obszaru Zachód Narodowych Sił Zbrojnych.

Podczas Powstania Warszawskiego walczył jako starszy strzelec w drużynie szturmowej pułku NSZ im. Władysława Sikorskiego, a następnie w 1 kompanii Batalionu „Ruczaj” Obwodu I Śródmieście AK. Opuścił stolicę wraz z ludnością cywilną.

Po zakończeniu wojny zamieszkał w Poznaniu angażując się w działania Armii Podziemnej powołanej przez Stanisława Kasznicę, z którym przyjaźnił się od czasów studenckich. Był szefem jej sztabu oraz kierownikiem Okręgu Poznańskiego. Aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa jesienią 1945 r., został poddany brutalnemu śledztwu i skazany na 8 lat (wyszedł na mocy amnestii po trzech latach więzienia; w 1949 r. ponownie został zatrzymany). Według niepotwierdzonych relacji, w śledztwie się załamał i przyczynił do aresztowania Kasznicy, który w lutym 1947 r. ukrywał się w Zakopanem. „Słuchaj, siostro, jedni mogą wytrzymać, a inni nie. Tobie nie wolno nikogo krytykować” – skomentował to przed śmiercią ostatni komendant NSZ.

Po „odwilży” 1956 r. Prorok koncentrował się na działalności pisarskiej i publicystycznej. Pisał felietony i teatralne recenzje (m.in. w „Głosie Wielkopolskim”). Jako zapalony żeglarz współpracował ze szczecińskim tygodnikiem kulturalno-społecznym „Ziemia i Morze”. Kierował Teatrem Lalki i Aktora „Marcinek” w Poznaniu (1957-1958) i działem literackim miejscowego ośrodka TVP (1958-1964). Prowadził wykłady uniwersyteckie na temat teatru telewizji.

Od 1964 r. mieszkał w Warszawie. Publikował liczne powieści, opowiadania, eseje i sztuki sceniczne. Fascynował się twórczością Josepha Conrada. Aktywnie działał w polskich oddziałach PEN-Clubu i Międzynarodowego Instytutu Teatralnego. Przez wiele lat zasiadał także we władzach Związku Literatów Polskich. W 1980 r., po powstaniu Solidarności, na nadzwyczajnym zjeździe ZLP został wybrany wiceprezesem. W stanie wojennym angażował się w organizację pomocy dla represjonowanych.

Zmarł nagle 9 grudnia 1984. Został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim (kw. 18-6-5).