3 października – 86 lat temu zmarł ks. Aleksander Skowroński

3 października 2020

Kapłan katolicki, działacz narodowy i społeczny na Górnym Śląsku.

Urodził się w Siemianowicach (Huta Laura). Był synem górnika. Podczas studiów na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Wrocławskiego (1885-1889) należał do najaktywniejszych członków Towarzystwa Górnośląskiego i wszelkich innych organizacji polskich. Po otrzymaniu święceń kapłańskich (1889) pracował jako wikary w parafii w Królewskiej Hucie (Chorzowie), gdzie nawiązał kontakt z Wojciechem Korfantym i młodymi działaczami polskiego ruchu narodowego. Od 1896 r. był proboszczem w Ligocie Bialskiej na południe od Opola, gdzie w latach 1908-1909 wybudował nowy kościół pw. św. Stanisława.

Był inicjatorem i pierwszym prezesem Towarzystwa dla Szerzenia Elementarzy Polskich im. ks. Engla (1900). W 1903 r., po wyborczym zwycięstwie Korfantego założył Polskie Towarzystwo Ludowe. Rok później został przedstawicielem Śląska w Polskim Centralnym Komitecie Wyborczym na Rzeszę Niemiecką.

Od 1906 r. stał się nieformalnym przywódcą nielicznej grupy duchowieństwa śląskiego, która otwarcie deklarowała polskie przekonania. Jego płomienne przemówienia były pełne cytatów z Mickiewicza i Słowackiego. Sam był autorem patriotycznych wierszy i poematów. W 1907 r. został wybrany posłem Koła Polskiego do Reichstagu, lecz pod presją biskupa wrocławskiego kardynała Georga Koppa musiał zrzec się mandatu.

Podczas I wojny światowej zaangażował się w akcję pomocy ofiarom wojny i był przewodniczącym śląskiego Komitetu Wykonawczego Niesienia Pomocy Głodującej Ludności Królestwa (1915). Dwa lata później stanął na czele Towarzystwa Oświaty na Śląsku im. św. Jacka.

W grudniu 1918 r. sejm dzielnicowy zaboru pruskiego wybrał go do zdominowanej przez endeków Naczelnej Rady Ludowej. Wiosną 1921 r. podczas trzeciego powstania śląskiego zagrożony zamachem na swe życie, przeniósł się na polski Śląsk. 29 czerwca 1922 r. jako proboszcz parafii św. Wojciecha w Mikołowie powitał wkraczające wojsko polskie.

Po utworzeniu diecezji katowickiej pełnił urząd archidiakona (1926), komisarza regionu zachodniego (1928), prałata (1930) i prepozyta Kapituły Katedralnej (1931).

Był zwolennikiem Narodowej Demokracji i honorowym prezesem Stronnictwa Narodowego.

Zmarł 3 października 1934 r. i został pochowany w kaplicy na cmentarzu przy kościele św. Wojciecha w Mikołowie. Jest patronem ulic w kilku miastach górnośląskich. W 1954 r. w Ligocie Bialskim odsłonięta została tablica dedykowana „Szermierzowi idei połączenia Śląska z macierzą”.

Autor: Redakcja IDMN