6 września – 76 lat temu został rozstrzelany bł. o. Michał Czartoryski
6 września 2020o. Michał Czartoryski (1897-1944), dominikanin, wychowawca, architekt, kapelan Armii Krajowej, męczennik.
W świeckim świecie nosił imiona Jan Franciszek. Urodził się w książęcej rodzinie pod Jarosławiem. Wykształcenie zdobywał w domu, a w latach 1910-1914 w elitarnej ognisku wychowawczym w Starej Wsi pod Warszawą, gdzie jego nauczycielami byli ks. Jan Gralewski i ks. Kazimierz Lutosławski. Po maturze zdanej w Krakowie rozpoczął studia na Politechnice Lwowskiej, które ukończył z tytułem inżyniera architekta.
W latach 1918-1920 bronił Lwowa przed Ukraińcami i bolszewikami (w dowództwie Małopolskiej Armii Ochotniczej), za co został odznaczony Krzyżem Walecznych. Oddelegowany przez władze wojskowe do Sosnowca uczestniczył w plebiscycie na Górnym Śląsku.
W 1921 r. był współzałożycielem lwowskiego Koła Stowarzyszenia Katolickiej Młodzieży Akademickiej „Odrodzenie”, którego został prezesem. Związany był z nim do końca życia, organizował kursy wakacyjne i uczestniczył w zamkniętych rekolekcjach i debatach, podczas których występował z odczytami, m.in. o katolicyzmie społecznym i deklaracji ideowej Młodzieży Wszechpolskiej.
W 1926 r. wstąpił do seminarium duchownego we Lwowie, które rychło opuścił, aby we wrześniu 1927 r. przyjąć w Krakowie habit dominikański. We wrześniu 1928 r. złożył śluby zakonne i przyjął imię Michał. Trzy lata później otrzymał w Jarosławiu święcenia kapłańskie.
Po ukończeniu studiów teologicznych w 1932 r. był najpierw wychowawcą nowicjuszy a potem studentów. W kwietniu 1936 r. powierzono mu nadzór nad budową klasztoru dominikańskiego w Warszawie na Służewie. Gromadził wokół siebie środowiska inteligencji, zajmował się III Zakonem św. Dominika.
Podczas II wojny światowej przebywał w przede wszystkim Krakowie, skąd wiosną 1944 r. został ponownie skierowany na Służew. Wybuch Powstania Warszawskiego zaskoczył go na Powiślu, gdzie następnego dnia dołączył jako kapelan do III Zgrupowania AK „Konrad”. Większość czasu spędzał w powstańczym lazarecie zorganizowanym w piwnicach firmy „Alfa-Laval” u zbiegu ulic Tamki i Smulikowskiego opiekując się rannymi i niosąc posługę duszpasterską. Na podwórkach i w bramach kamienic odprawiał Msze.
6 września 1944 r., po upadku dzielnicy, pomimo zachęt (m.in. prof. Stanisława Kasznicy) nie wycofał się z oddziałem do Śródmieścia, pragnąc pozostać przy rannych do końca. Niemcy wkroczywszy do piwnic rozstrzelali na miejscu chorych i o. Michała. Ciała oblali benzyną i kazali spalić na pobliskiej barykadzie.
o. Michał Czartoryski został beatyfikowany przez Jana Pawła II w Warszawie 13 czerwca 1999 r. w gronie 108 męczenników.
Polecane
Panele dyskusyjne
Kardynał Stefan Wyszyński, „Dzieła zebrane”, t. XXIII (styczeń-czerwiec 1969)
