7 czerwca – 136 lat temu urodził się Józef Liwo (1885-1939)

7 czerwca 2021

Adwokat i polityk endecki na Podkarpaciu. Poseł na sejm III kadencji.

Urodził się w rodzinie chłopskiej w Ropczycach na Podkarpaciu. Podczas nauki w Gimnazjum im. Stanisława Konarskiego w Rzeszowie był członkiem organizacji samokształceniowej „Teka”. Od 1906 r. studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie związał się z ruchem narodowym. W listopadzie 1909 r. wstąpił do armii austriackiej jako jednoroczny ochotnik i rok później zdał egzamin oficerski. Tuż przed wybuchem I wojny światowej zdążył uzyskał stopień doktora praw i odbył aplikację adwokacką.

W czasie wojny służył jako podporucznik w armii austriackiej na froncie wschodnim. We wrześniu 1915 r. dostał się do niewoli rosyjskiej, w której przebywał aż do ucieczki w październiku 1918 r. Powrócił do Polski jeszcze tego roku przez Włochy, na czele sformowanej przez siebie grupy żołnierzy. W latach 1919–1921 był sędzią wojskowym w Rzeszowie, Krakowie Lublinie i Nowym Sączu. Został przeniesiony do rezerwy w stopniu majora.

W 1923 r. na stałe osiadł w Rzeszowie, gdzie prowadził kancelarię adwokacką (w pierwszej połowie lat trzydziestych zasłynął jako obrońca w licznych procesach politycznych działaczy narodowych i ludowych). Należał do liderów narodowej demokracji na Podkarpaciu. Działał w Związku Ludowo-Narodowym, a następnie Stronnictwie Narodowym, był też członkiem Obozu Wielkiej Polski. Od 1924 r. był redaktorem naczelnym endeckiego tygodnika „Ziemia Rzeszowska”. Od lipca 1929 r. do wybuchu II wojny pełnił funkcję prezesa Zarządu Okręgowego Stronnictwa Narodowego w Rzeszowie i przewodniczył Radzie Dzielnicowej SN we Lwowie.

Bez powodzenia kandydował w wyborach do sejmu w 1928 r. Wzywał wówczas wszystkich katolików i Polaków do współpracy: „Pod hasłem jedności katolickiej, pod hasłem dobra państwa i Kościoła, nie walki z nim, iść należy do wyborów, a nie słuchać tych którzy bałamucą, obiecują za darmo rozdzielić grunta, a sami czym prędzej je kupują”. W 1930 r. uzyskał mandat posła III kadencji. Z ramienia Klubu Narodowego uczestniczył w pracach komisji prawnej, samorządowej i konstytucyjnej.

W latach 1934–1939 zasiadał w radzie miasta Rzeszowa. Należał ponadto do wielu organizacji społecznych, kulturalnych i religijnych. Był związany z „Sokołem”, Towarzystwem Przyjaciół Harcerstwa i Kasynem Miejskim. Działał w Związku Katolicko-Społecznym i w parafialnej Lidze Katolickiej.

We wrześniu 1939 r. zgłosił się na ochotnika do służby wojskowej i otrzymał przydział do Batalionu Wartowniczego. Poległ 10 września w w nieznanych okolicznościach we wsi Tuczempy koło Jarosławia, w czasie odwrotu wojsk polskich. Jego zwłoki zostały przewiezione do Rzeszowa i pochowane 14 października 1939 na cmentarzu Pobitno.

Autor: Redakcja IDMN