7 grudnia – 208 lat temu urodził się ks. Hieronim Kajsiewicz

7 grudnia 2020

Kaznodzieja i pisarz religijny, współzałożyciel i generał Zgromadzenia Zmartwychwstania Pana Naszego Jezusa Chrystusa (Zmartwychwstańców), Sługa Boży Kościoła katolickiego.

Pochodził z ubogiej szlachty żmudzkiej. Uczył się w Rosieniach i Sejnach. Podjął studia z zakresu prawa i literatury na Uniwersytecie Warszawskim (prawo i literatura), ale ich nie ukończył. Podczas Powstania Listopadowego wstąpił do Gwardii Akademickiej (był autorem jej hymnu) i został ciężko ranny.

Po upadku powstania wyemigrował do Francji. Początkowo wiązał się z śrowiskami radykałów i masonów. Publikował sonety wzywające do ludowej rewolucji, do zemsty na zdrajcach i tyranach, a nawet do uwolnienia człowieka od tyranii Boga i Kościoła. Pod wpływem Adama Mickiewicza i Bogdana Jańskiego od połowy 1833 r. przeszedł „duchową konwersję”, stając się stopniowo zajadłym przeciwnikiem wszelkich idei insurekcyjnych i mesjanistycznych. Głosił, że warunkiem odrodzenia Polski nie jest konfrontacja militarna i realizacja misji odkupienia ludzkości, lecz głęboka przemiana wewnętrzna – moralne odrodzenie i zjednoczenie narodu, wsparte na fundamencie religijnym i bezwarunkowo podporządkowane decyzjom papieża. Porzuciwszy radykalizm, odbył studia w paryskim Kolegium św. Stanisława, a następnie w Rzymie, ukończone w 1841 r. stopniem doktora teologii i otrzymaniem święceń kapłańskich. Rok później, podczas świąt wielkanocnych, realizując testament Bogdana Jańskiego (zm. 1840), wraz z czterema braćmi (m.in. z Piotrem Semenenko), złożył śluby zakonne, dając początek Zgromadzeniu Zmartwychwstania Pańskiego.

Od 1850 r. mieszkał w Rzymie, gdzie pięć lat później został przełożonym generalnym zakonu (godność tę pełnił aż do śmierci). Przyczynił się również do powstania Kolegium Polskiego w Rzymie (1866).

Przeszedł do historii jako spowiednik m.in. Cypriana Kamila Norwida i Zygmunta Krasińskiego, ale przede wszystkim jako znakomity kaznodzieja – często porównywany do Piotra Skargi. Głosił kazania w paryskim kościele św. Rocha, w innych miastach Francji, w Brukseli i w Londynie, a także podczas podróży do obu Ameryk. Bywał również w Krakowie, jakkolwiek w kraju jego najważniejsze homilie, kazania i mowy okolicznościowe poznawano głównie z prasy („Przegląd Poznański”, „Tygodnik Katolicki” i „Głos Kapłański”) oraz z lektury zbiorowych wydań (1845, 1848 i 1870-1872).

Poddając analizie rodzaje patriotyzmu i tworząc idealistyczne podstawy „teologii narodu”, konsekwentnie krytykował irredenty i konspiracje. Po ogłoszonym po wybuchu powstania styczniowego „Listem otwartym do braci księży grzesznie spiskujących” charyzmatyczny duszpasterz spotykał się z zarzutem narodowej apostazji.

Zmarł nagle na zawał serca w środę popielcową 1873 r. w Rzymie. Z inicjatywy Zmartwychwstańców w 1956 r. rozpoczął się, później zawieszony, proces beatyfikacyjny.

Autor: Redakcja IDMN