7 lipca – 151 lat temu urodził się Władysław Sołtan (1870-1943)

7 lipca 2021

Adwokat, wojewoda warszawski i Minister Spraw Wewnętrznych w II rządzie Władysława Grabskiego. Działacz społeczny i harcerski. Honorowy obywatel Żyrardowa.

Pochodził z Inflant, gdzie jego rodzina posiadała majątek ziemski w Preźmie. Był synem komisarza Powstania Styczniowego w Inflantach, urodził się na jego zesłaniu w Twerze. Rok później utracił matkę.

Podczas studiów prawniczych na Uniwersytecie w Dorpacie należał do najstarszej polskiej korporacji akademickiej „Konwent Polonia” (potem był w Warszawie ostatnim przed II wojną prezesem Stowarzyszenia Filistrów Konwentu). W latach 1899-1911 pracował jako adwokat w Rydze i Petersburgu. Był aktywnym działaczem polskiej społeczności na Łotwie, wiceprezesem Polskiego Komitetu Organizacyjnego i dyrektorem Ryskiego Katolickiego Towarzystwa Dobroczynności.

W odrodzonej Polsce zgłosił się do służby państwowej. Został początkowo komisarzem rządu na powiat kielecki, a od 19 listopada 1919 r. wojewodą warszawskim. Pełnił urząd delegata rządu polskiego na Litwie Środkowej przed jej inkorporacją do Polski w kwietniu 1922 r.

Od 19 grudnia 1923 r. przez trzy miesiące był Ministrem Spraw Wewnętrznych w drugim rządzie Władysława Grabskiego, a następnie ponownie, do końca 1927 r., wojewodą warszawskim.

Na obu stanowiskach angażował się w wykrycie tzw. afery żyrardowskiej, a także w pomoc dla mieszkańców po upadku zakładów lniarskich, m.in. poprzez przydzielenie funduszu na dożywianie głodujących. Doprowadził do powiększenia obszaru miasta, rozwiązał skorumpowaną Radę Miejską wyznaczając komisarza, a następnie doprowadził do likwidacji kolejnej „czerwonej” Rady. W 1926 r. poparł utworzenie Towarzystwa Przyjaciół Domu Szopena w Żelazowej Woli, które dokonało przebudowy na dworek zrujnowanej oficyny. W 1928 r. przeszedł na emeryturę, co zbiegło się z przyznaniem mu tytułu honorowego obywatela miasta Żyrardowa i nadaniem jego imienia placowi przed kościołem.

Pełnił kierownicze funkcje w wielu organizacjach społecznych. Stał na czele Rady Naczelnej Pomocy Młodzieży Akademickiej (1924-1931). Był przewodniczącym Naczelnej Rady Związku Harcerstwa Polskiego (1929-1931), a następnie, aż do wybuchu wojny, prezesem Polskiej Macierzy Szkolnej (1931-1940). Kierował Porozumieniem Organizacji Współdziałających w Zwalczaniu Komunizmu (1936-1939). W 1938 r. został wybrany członkiem sądu koleżeńskiego Zjednoczenia Polskich Prawników Katolików.

Podczas okupacji niemieckiej był przewodniczącym Rady Harcerskiej konspiracyjnych Hufców Polskich, które podlegały Narodowej Organizacji Wojskowej.

Zmarł w Warszawie 7 lutego 1943 r.

Autor: Redakcja IDMN