8 czerwca – 74 lata temu odbyła się Londyńska Parada Zwycięstwa

8 czerwca 2020

Wielka Londyńska Parada Zwycięstwa odbyła się 8 czerwca 1946 dla uczczenia zwycięstwa nad Niemcami oraz Japonią w II wojnie światowej (niemal rok po defiladzie zwycięstwa na Placu Czerwonym, 24.06.1945). Oprócz delegacji głównych armii alianckich maszerowali w niej żołnierze z Meksyku, sanitariusze z Fidżi, policjanci z Libanu i oddziały wielu mniejszych narodowych formacji sojuszniczych. Skandalem była nieobecność reprezentacji Polskich Sił Zbrojnych.

W lutym 1946 r. zdominowany przez komunistów Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej oficjalnie ogłosił, że nie uznaje Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie za formacje Wojska Polskiego i zażądał od Anglików rozwiązania oddziałów. 15 marca konieczność taką zakomunikował polskim dowódcom premier Clement Attlee. Rząd brytyjski zaprosił na paradę samodzielny oddział „ludowego” Wojska Polskiego delegowany przez rząd w Warszawie oraz polskich lotników z Dywizjonu 303, proponując im jednak, aby maszerowali w szeregach RAF.

Polscy lotnicy zdecydowanie odmówili. Ostatecznie nie dotarła do Londynu również delegacja z Warszawy. Pretekstem była brytyjska pomoc udzielona gen. Borowi-Komorowskiemu w wyjeździe do USA, rzeczywistym zaś powodem zbojkotowanie defilady przez Stalina.

Wykluczenie polskich żołnierzy, którzy walcząc w Polskich Siłach na Zachodzie byli jedną z najliczniejszych walczących nacji po stronie sił alianckich wywołało bardzo duże kontrowersje wśród polskiej emigracji, jak i angielskich polityków. Lider opozycji Winston Churchill przemawiając w Izbie Gmin powiedział:

Wyrażam głęboki żal że żaden z oddziałów polskich, które walczyły u naszego boku w tylu bitwach i które przelały swoją krew dla wspólnej sprawy, nie zostały dopuszczone do udziału w Paradzie Zwycięstwa. Będziemy w tym dniu myśleli o tym wojsku. Nigdy nie zapomnimy o ich dzielności ani o ich bojowych wyczynach, które związane są z naszą własną sławą pod Tobrukiem, Cassino i Arnhem.

Autor: Redakcja IDMN