97. rocznica urodzin Anny Świderkówny

5 grudnia 2022

97 lat temu, 5 grudnia 1925 roku, urodziła się Anna Świderkówna, uczestniczka powstania warszawskiego, historyczka, papirolożka, biblistka, profesor nauk humanistycznych związana z Uniwersytetem Warszawskim.

Anna Świderkówna urodziła się w Warszawie. Jej rodzice, Halina z domu Borkowska i Marian Świderek, byli chemikami. Ojciec przed wojną pracował w Wojskowym Instytucie Przeciwgazowym. Od najmłodszych lat Annie towarzyszył zapał do dwóch rzeczy – historii antycznej i, ku niezrozumieniu rodziny, religii.

Wybuch II wojny światowej obserwowała z perspektywy uczennicy trzeciej klasy gimnazjum. Naukę kontynuowała na tajnych kompletach, na nich też, w 1943 roku, zdała maturę. Jej edukacji towarzyszył rozwój życia konspiracyjnego. Będąc żołnierzem AK walczyła w powstaniu warszawskim jako sanitariuszka. Po jego upadku trafiła do obozu jenieckiego.

Już jesienią 1945 rozpoczęła studia z filologii klasycznej na Wydziale Humanistycznym UW. Tam, jej zapał do historii został dostrzeżony przez prof. Jerzego Manteuffla i kilka miesięcy później, wiosną 1946 roku, Anna Świderkówna objęła pozycję asystentki profesora. Moment ten można uznać za początek jej długoletniej przygody z Uniwersytetem Warszawskim. Po ukończeniu studiów w 1949, podjęła dalszą ścieżkę naukową. Dwa lata później obroniła doktorat z papirologii.

Kolejne lata przyniosły jej stypendialny pobyt w Instytucie Papirologii na Sorbonie, pobyt naukowy w Egipcie czy w końcu habilitację na Wydziale Historycznym UW w 1960 roku. Rok później otrzymała tytuł docenta. W 1962 roku objęła kierownictwo Katedry Papirologii UW, które pełniła aż do 1991 roku. W 1969 roku Anna Świderkówna przyjęła tytuł profesora nadzwyczajnego, w 1986 zaś – profesora zwyczajnego.

Jako osoba niezwykłego zapału religijnego przebywała blisko ludzi, a swoimi badaniami starała się służyć nie tylko nauce, ale i wierze. W 1961 roku ślubowała, że wraz z nadejściem odpowiedniej chwili wstąpi do klasztoru. Ten moment nastąpił po śmierci ukochanej matki. W 1978 Anna wstąpiła do klasztoru benedyktynek w Żarnowcu, jednak jej zakonny epizod nie potrwał długo. Władze duchowne odesłały ją do Warszawy argumentując, że Annie brakuje powołania.
Świderkówna była autorem wielu publikacji naukowych i popularnonaukowych. Zajmowała się również tłumaczeniem z greki i łaciny. Przez wiele lat, równolegle do pracy badawczej, podejmowała wysiłki na rzecz popularyzacji wiedzy o Biblii.

Do końca życia aktywna zawodowo. Publikowała w wielu pismach, prowadziła audycje radiowe. Należała do wielu organizacji polskich i międzynarodowych – Międzynarodowego Stowarzyszenia Papirologów, Komitetu Nauk o Kulturze Antycznej PAN czy Stowarzyszenia Biblistów Polskich.

Zmarła 16 sierpnia 2008 w Warszawie. Pochowana 21 sierpnia na cmentarzu Powązkowskim.

Autor: Redakcja IDMN