27 września – 78 lat temu powstał Tymczasowy Komitet Pomocy Żydom

Powstanie Komitetu było konsekwencją „Protestu!” – ogłoszonego wobec trwającej likwidacji warszawskiego getta przez kierującą katolickim Frontem Odrodzenia Polski (FOP) pisarkę Zofię Kossak-Szczucką 11 sierpnia 1942 r.

Organizacja, zwana także Komitetem im. Konrada Żegoty (patrona fikcyjnego) powstała przy wsparciu Delegatury Rządu na Kraj i we współpracy FOP z Polską Organizacją Demokratyczną, PPS-WRN oraz ze Związkiem Syndykalistów Polskich. Kierownictwo powierzono Kossak-Szczuckiej oraz Wandzie Krahelskiej-Filipowiczowej, reprezentującej środowiska socjalistyczne.

Działalność skupiała się na udzieleniu wsparcia ludności żydowskiej w gettach i ukrywającej się po stronie aryjskiej, organizowaniu pomocy finansowej i rzeczowej oraz dostarczanie fałszywych dokumentów. Ukrywającym się Żydom starano się zapewnić schronienie, utrzymanie oraz niezbędną odzież. Działania nie ograniczały się wyłącznie do Warszawy, ale obejmowały również inne miejscowości.

Jednostka działała do 4 grudnia 1942 r., gdy z inspiracji władz konspiracyjnych oraz podziemnych organizacji żydowskich powołano do życia – jako formalny organ Polskiego Państwa Podziemnego – Radę Pomocy Żydom („Żegota”). W jej skład Zofia Kossak-Szczucka już nie weszła, mimo iż nadal pozostawała zaangażowana w pomoc ludności żydowskiej.

Dokładnie rok po powstaniu Tymczasowego Komitetu Pomocy Żydom (27 września 1943 r.), Kossak-Szczucka została aresztowana przez Niemców i wysłana do obozu zagłady Auschwitz-Birkenau. Udało się jej przeżyć.