W 80. rocznicę wyjścia żołnierzy armii Andersa z „Nieludzkiej Ziemi” – konferencja współorganizowana przez IDMN

22 marca 2022

We wtorek, 22 marca br. w Senacie RP odbyła się konferencja upamiętniająca 80. rocznicę wyjścia żołnierzy armii Andersa z ZSRS, w której udział wzięli zastępca dyrektora IDMN prof. Paweł Skibiński oraz pracownik działu naukowego IDMN dr Krzysztof Kawęcki. Swoją obecnością konferencję zaszczyciła także córka gen. Władysława Andersa, Pani Ambasador Anna Maria Anders.

Oddać hołd gen. Andersowi i rodakom

Konferencję zorganizowano nie tylko dla oddania hołdu Polakom – żołnierzom i cywilom, którzy byli uczestnikami wydarzeń 1942 r., ale także po to, by poprzez dyskusję oraz naukową refleksję przypomnieć, jak ważny fragment naszej historii narodowej i tożsamości patriotycznej stanowi dziedzictwo losów i doświadczeń armii gen. Andersa.

Przedsięwzięcie zostało zorganizowane przez Komisję Obrony Narodowej Senatu RP we współpracy z Instytutem Dziedzictwa Myśli Narodowej im. R. Dmowskiego i I. J. Paderewskiego. Inauguracji dokonali wicemarszałek Senatu RP Marek Pęk oraz Ambasador Nadzwyczajny i Pełnomocny RP w Republice Włoskiej i Republice San Marino Anna Maria Anders. Konferencję poprowadził przewodniczący Komisji Obrony Narodowej Senatu RP Jarosław Rusiecki. Gośćmi honorowymi wydarzenia byli m.in. prof. Włodzimierz Bernacki, wiceminister edukacji i nauki dr Tomasz Rzymkowski, wiceprezes IPN dr hab. Krzysztof Szwagrzyk, senatorowie RP oraz przedstawiciele władz samorządowych.

Przekaz do młodzieży

„Macie Państwo to szczęście, że patronem waszych szkół jest gen. Anders. Wiemy, że szkoła ma nie tylko przekazywać wiedzę, ale także kształtować postawy. Generał Władysław Anders jest fantastyczną postacią, znakomitym przykładem” – powiedział dr Krzysztof Kawęcki do młodzieży obecnej na konferencji.

Podczas konferencji obecni byli uczniowie szkół: Niepublicznego Technikum im. gen. Andersa w Opatowie, Niepublicznego Technikum im. T. Kościuszki z Ostrowca Świętokrzyskiego, LXII Liceum Ogólnokształcącego Mistrzostwa Sportowego im. Generała Broni Władysława Andersa w Warszawie, BIG BEN Niepublicznej Polsko-Brytyjska Szkoły Podstawowej im. gen. Władysława Andersa w Lubiczowie.

Generał Anders na białym koniu

„Dla PRL-owskiej propagandy gen. Władysław Anders był głównym wrogiem. To widać szczególnie w pierwszych dziesięcioleciach, kiedy chciano zasygnalizować obecność polskiego wychodźstwa w świecie Zachodu, jego współpracy z Anglosasami. Wówczas wykorzystywano figurę gen. Andersa, starając się ją ośmieszyć” – powiedział prof. Paweł Skibiński podczas wygłoszonego referatu pt. „Generał Anders na białym koniu – znaczenie gen. Andersa po II wojnie światowej”.

W trakcie konferencji prof. Paweł Skibiński, dr Krzysztof Kawęcki oraz dr hab. Sławomir Kalbarczyk z IPN wygłosili referaty poruszające najistotniejsze zagadnienia dotyczące wydarzeń rocznicowych. Rozpatrywano znaczenie, jakie miały decyzje gen. Andersa dla ludności cywilnej ewakuującej się przy Armii Polskiej i ich dalszych losów. Wystąpienia objęły też tak istotne tematy, jak percepcja postaci gen. Andersa po II wojnie światowej czy kwestie faktów, mitów i wątpliwości narosłych wokół ewakuacji 1942 r.

Wyjście z „Nieludzkiej Ziemi”

80 lat temu generał Anders otrzymał zgodę na ewakuację żołnierzy polskich z ZSRS do Iranu. 24 marca 1942 r. rozpoczął się pierwszy etap wyjścia Armii Polskiej z „Nieludzkiej Ziemi”. W akcji brały udział również rzesze cywilów zesłanych wcześniej w głąb Rosji, którzy zgłaszali się w punktach poboru – często chorzy i wynędzniali. Gen. Anders wraz ze swoimi służbami cywilnymi dokładali wszelkich starań, aby zapewnić tym ludziom właściwą opiekę. W trakcie ewakuacji ZSRS opuściło ponad 115 000 Polaków, w tym kilkanaście tysięcy dzieci.

Autor: Redakcja IDMN