13 września – 137 lat temu urodził się Franciszek Kwieciński (1884-1942)

13 września 2021

Polityk chadecki, publicysta. Jeden z liderów Narodowej Partii Robotniczej i Stronnictwa Pracy.

Urodził się w Głuszynie na Kujawach. Podjął naukę w gimnazjum w Warszawie, którego nie ukończył i został właścicielem firmy przewozowej. Od połowy 1915 r. przebywał w Moskwie, gdzie działał m.in. w agendach Centralnego Komitetu Obywatelskiego.

Po powrocie do Polski uczestniczył w akcjach plebiscytowych na Górnym Śląsku i w III powstaniu.

W 1919 r. został działaczem Narodowego Związku Robotniczego (NZR) z którym w roku następnym przeszedł do nowo powstałej Narodowej Partii Robotniczej i stał się jednym z jej liderów. Został redaktorem „Głosu Codziennego”, „Placówki” i „Zrywu”. Od końca 1923 r. stał na czele warszawskich struktur partii, w latach 1928–1937 był członkiem jej Rady Naczelnej, a od 1933 r. Centralnego Komitetu Wykonawczego.

W latach 30. zaangażował się w działalność opozycji antysanacyjnej. W 1930 r. współorganizował Centrolew, a w 1937 r. aktywnie uczestniczył w konsolidacyjnych działaniach Frontu Morges. Jako jeden z współzałożycieli powołanego wówczas Stronnictwa Pracy (SP) i najbliższy współpracownik Karola Popiela, został wybrany do Rady Naczelnej SP, został wiceprezesem Zarządu Głównego i redaktorem „Nowej Prawdy” oraz „Nowej Rzeczpospolitej”.

W październiku 1939 r. podjął działalność w tajnym Stronnictwie Pracy. Pod koniec t.r. objął redakcję konspiracyjnego organu prasowego „Głos Warszawy”. Od lutego 1940 r. był wiceprezesem konspiracyjnego Komitetu Wykonawczego SP (Rombu), a od kwietnia 1940 r. (po aresztowaniu Władysława Tempki) jego prezesem.

Dążył do scalenia wokół gen. Władysława Sikorskiego antysanacyjnych organizacji podziemnych. Na początku 1940 r. współtworzył Centralny Komitet Organizacji Niepodległościowych (CKON), a we wrześniu t.r. – jako prezes SP – wszedł w skład Politycznego Komitetu Porozumiewawczego, utworzonego przy komendzie ZWZ zalążka Polskiego Państwa Podziemnego. Wkrótce doprowadził do mianowania Cyryla Ratajskiego, przedwojennego przewodniczącego Zarządu Wojewódzkiego SP w Poznaniu, pierwszym Delegatem Rządu.

Został aresztowany 19 stycznia 1942 r., w wyniku denuncjacji przez agenta Gestapo Jana Smugę, który dostarczył Niemcom listę 181 działaczy warszawskiego SP (później zlikwidowany na mocy wyroku podziemia). Początkowo nierozpoznany (posługiwał się nazwiskiem Karwat), został osadzony na Pawiaku i torturowany podczas przesłuchań na Szucha. Nikogo nie zdradził.

28 maja 1942 r. został rozstrzelany, wraz z córką Zofią i 222 innymi więźniami Pawiaka, w Lesie Sękocińskim koło Magdalenki.

Jego nagrobek znajduje się w alei zasłużonych cmentarza Powązkowskiego w Warszawie (rząd 1, miejsce 139).

Autor: Redakcja IDMN