14 kwietnia – 145 lat temu urodził się Józefat Błyskosz (1876-1947)

14 kwietnia 2021

Rolnik, obrońca praw unitów, polityk narodowy i ludowy, poseł do Dumy, poseł i senator II Rzeczypospolitej.

Urodził się we wsi Dołhobrody koło Włodawy w greko-katolickiej rodzinie chłopskiej o patriotycznych tradycjach. W młodości z powodu swojego wyznania, był prześladowany przez władze rosyjskiej i zmuszony do chrztu prawosławnego. W 1895 r. zaangażował się w działania Komitetu Obrony Byłych Unitów i w promocję kultury polskiej na ziemiach zaboru rosyjskiego. Został członkiem tajnej Ligi Narodowej i Stronnictwa Demokratyczno-Narodowego (SDN). Aktywnie działał w Towarzystwie Oświaty Narodowej i Polskiej Macierzy Szkolnej. Był prezesem Rady Nadzorczej Spółdzielni „Rolnik” we Włodawie. Publikował artykuły w „Gazecie Narodowej” i „Gazecie Świątecznej”. W 1905 r. powrócił na łono Kościoła katolickiego. W latach 1906-1907 zasiadał w I i II Dumie Państwowej, pracując w Kole Polskim i Komisji Agrarnej.

W 1908 r., krytykując zorientowaną na Rosję politykę Romana Dmowskiego, zerwał z obozem narodowym, opuścił SDN i skoncentrował się na obronie praw unitów. W 1910 r. agitował przeciw wyłączeniu Chełmszczyzny i Podlasia z granic Królestwa Polskiego. Ścigany przez carską policję musiał się ukrywać. W 1912 r. został aresztowany i niemal trzy lata spędził w więzieniu w Białej Podlaskiej.

W okresie I wojny światowej związał się z organizacjami legionowymi i wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej. W 1917 r. został wybrany do Tymczasowej Rady Stanu, jednak wkrótce sprzeciwiając się polityce państw centralnych trafił do niemieckiego więzienia. W 1918 r. był członkiem Głównego Zarządu Straży Kresowej w Lublinie.

W 1919 r. został wybrany na posła do Sejmu Ustawodawczego i wszedł w skład klubu Narodowego Zjednoczenia Ludowego, z którego wkrótce przeniósł się do Polskiego Stronnictwa Ludowego „Piast” i został członkiem Rady Naczelnej tej partii. Z list „Piasta” został w 1922 r. senatorem I kadencji oraz ponownie posłem w 1928 r., jednak po zamachu majowym stopniowo dystansował się od ludowców i od 1930 r. był związany z BBWR. Po 1935 r. definitywnie wycofał się z polityki i powrócił do swego gospodarstwa pod Włodawą, z którego po wybuchu wojny wygnali go Niemcy. Podczas okupacji współpracował z AK.

W 1944 r. wrócił do swego gospodarstwa.

Zmarł 14 stycznia 1947 r. w Dołhobrodach – Kolonia Zaświatycze. Został pochowany na cmentarzu w Dołhobrodach.

Autor: Redakcja IDMN