18 listopada – 151 lat temu urodził się dr Józef Marczewski (1870-1944)
18 listopada 2021Lekarz-okulista, polityk endecki, działacz społeczny i samorządowy, prezydent Częstochowy.
Urodził się w Nowym Jorku w rodzinie polskich emigrantów, która wróciła do kraju w 1872 r.. W 1889 r. ukończył warszawskie gimnazjum Kilińskiego, a w 1895 studia Wydział Lekarski na Uniwersytecie Warszawskim i został ordynatorem kliniki okulistycznej.
W 1898 r. przeprowadził się do Częstochowy, gdzie dwa lata później otworzył własną klinikę. Jednocześnie kierował pięcioma mobilnymi oddziałami okulistycznymi w dawnym Królestwie Polskim. Dodatkowo, w latach 1907−19, był lekarzem miejskim.
Związany z partiami prawicowymi, działał w wielu organizacjach społecznych. Zasiadał w zarządach Towarzystwa Dobroczynności dla Chrześcijan (od 1900), Towarzystwa Higienicznego (od 1902), Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego i Stowarzyszenia Pracy Społecznej.
Odgrywał naczelne role w lokalnym samorządzie. W okresie okupacji niemieckiej był prezesem Rady Miejskiej (1915-1919), a gdy przywrócono samorządność miast, został wybrany nadburmistrzem (prezydentem) Częstochowy (1917−1919). Od czerwca 1918 r. był członkiem Rady Stanu. 16 października t. r. powołał Straż Obywatelską. W dniu 10 listopada 1918 r. oficjalnie ogłosił powrót Częstochowy do odrodzonej Polski i kilka dni później został mianowany komisarzem rządu polskiego na powiat częstochowski.
Podczas wojny z bolszewikami był prezesem częstochowskiego Komitetu Obrony Państwa. Jako lider miejscowych struktur narodowej demokracji (Związku Ludowo-Narodowego, później Stronnictwa Narodowego) 15 września 1920 r. po ustąpieniu z urzędu chorego Aleksandra Bantkie-Stężyńskiego (również reprezentanta obozu narodowego), został ponownie prezydentem Częstochowy i zachował to stanowisko po wyborach samorządowych w 1925 r.
Rok po zamachu majowym, w maju 1927 roku, minister spraw wewnętrznych w ramach represji rozwiązał częstochowską Radę Miasta i odwołał prezydenta.
Marczewski poświęcił się odtąd praktyce lekarskiej. W 1936 r. stanął na czele zorganizowanej w Częstochowie Delegatury Automobilklubu Kieleckiego. Mieszkał przy ul. Focha 17.
W czasie okupacji hitlerowskiej był kierownikiem ambulatorium.
Zmarł 25 kwietnia 1944 r.. Spoczywa prawdopodobnie na Cmentarzu Kule w Częstochowie, choć dokładne miejsce pochówku nie jest znane.
Polecane
Panele dyskusyjne
Kardynał Stefan Wyszyński, „Dzieła zebrane”, t. XXIII (styczeń-czerwiec 1969)
