21 września – 125 lat temu urodził się Tadeusz Danilewicz
21 września 2020Tadeusz Danilewicz (1895-1972) – major Wojska Polskiego, oficer NOW i NSZ, komendant główny NZW.Urodził się nieopodal Żółkwi, gdzie w 1913 r. kończył gimnazjum. Po rozpoczęciu studiów we lwowskiej Akademii Handlowej został wcielony do armii cesarskiej. W latach 1916-1917 ukończył Szkołę Oficerską i objął dowództwo kompanii. W listopadzie 1918 r. podczas przedzierania się do Lwowa został uwięziony przez Ukraińców. Ponad pół roku później odbili go polscy żołnierze.
Rozpoczął służbę w Wojsku Polskim jako dowódca kompanii karabinów maszynowych. Wyruszył z nią do walki z bolszewikami w składzie 12 pułku piechoty. W dn. 2 września 1920 r. został ciężko ranny pod Olszanicą i bezterminowo urlopowany.Podjął próbę zakończenia studiów w Akademii Handlowej, lecz dwa lata później powrócił do czynnej służby, będąc kolejno dowódcą kompanii w 6 pułku strzelców podhalańskich, od 1925 r. oficerem administracyjnym Korpusu Ochrony Pogranicza, od 1931 r., mianowany na stopień majora, dowódcą batalionu stacjonującego w garnizonie Jarosław 3 pułku piechoty Legionów. Dowodził nim w kampanii wrześniowej 1939 r. Od 23 września uczestniczył w obronie Modlina.
Po kapitulacji twierdzy i miesięcznej niewoli w obozie jenieckim w Działdowie powrócił do Jarosławia, gdzie zaangażował się w konspirację narodową, początkowo jako oficer sztabu obwodowej komendy Narodowo-Ludowej Organizacji Wojskowej (NLOW), od maja 1940 r. komendy Okręgu Rzeszowskiego Narodowej Organizacji Wojskowej (NOW), a od lipca 1941 r., po przeniesieniu do Warszawy, jako zastępca szefa Oddziału Organizacyjnego w KG NOW.W 1942 r. nie podporządkował się decyzji władz Stronnictwa Narodowego o scaleniu NOW z AK i wszedł do Komendy Głównej powstających Narodowych Sił Zbrojnych jako szef oddziału organizacyjnego. Natomiast wiosną 1944 r. aktywnie uczestniczył w akcji scaleniowej NSZ z AK. W kwietniu t.r. został szefem sztabu KG NSZ-AK w randze podpułkownika.Brał udział w Powstaniu Warszawskim walcząc na terenie północnego Śródmieścia. Po kapitulacji stolicy mieszkał w Piotrkowie Trybunalskim i w Częstochowie.
Od listopada 1944 r. uczestniczył w budowaniu Narodowego Zjednoczenia Wojskowego (NZW) – struktury wojskowej powołanej przez Stronnictwo Narodowe do walki z nowym okupantem, opartej na żołnierzach dawnych oddziałów NOW-AK i NSZ-AK. Od marca 1945 r. zajmował funkcję szefa sztabu, a od czerwca pierwszego komendanta głównego NZW. Był nim ponad pół roku. Zagrożony aresztowaniem przez UB, 17 grudnia 1945 przedostał się z Polski na Zachód.
Mieszkał w Paryżu, a po 1948 r. w Wielkiej Brytanii. Był znanym działaczem społecznym i polonijnym w hrabstwie Yorkshire. Zmarł 21 listopada 1972 w Huddersfield, gdzie został pochowany. Jest patronem ulicy w Jarosławiu i bohaterem powieści Wacława Holewińskiego „Lament nad Babilonem”.