22 czerwca – 50 lat temu zmarł Stanisław Antoni Prószyński

22 czerwca 2020

Stanisław Antoni Prószyński (1899-1970), dziennikarz, wydawca, instruktor harcerski, działacz oświatowy i niepodległościowy.Był wnukiem Konrada („Promyka”) – założyciela Towarzystwa Oświaty Narodowej (1875) i synem zesłańca Tadeusza (działacza narodowego i posła na Sejm I kadencji, 1922-25). Urodził się w Archangielsku.

W gimnazjum został członkiem warszawskiej Komendy Chorągwi ZHP (od 1916). Podczas studiów na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego organizował kursy rekrutów dla harcerzy. W listopadzie 1918 roku jako podoficer Batalionu Harcerskiego rozbrajał Niemców w Warszawie. Był drużynowym 3 Warszawskiej Drużyny Harcerzy im. Józefa Poniatowskiego przy Gimnazjum im. Adama Mickiewicza. Jako podchorąży a następnie podporucznik brał udział w 1920 r. w wojnie z bolszewikami i został ranny pod Jedwabnem. Rok później jako ochotnik dowodził kompanią szturmową w III powstaniu śląskim.

W latach 1922-1930 był współredaktorem wydawanej przez ojca „Gazety Świątecznej”. Po jego śmierci (1925) współzarządzał Księgarnią Krajową i rodzinnym wydawnictwem zakładając liczne wiejskie biblioteki oraz rektywując (od 1930) wysokonakładowe i wydawane co dwa dni pismo „Wielkopolanin” docierające przez sieć prenumeraty do wsi w 256 powiatach Polski.

W 1928 roku bez powodzenia kandydował do Sejmu z listy katolicko-narodowej (został zastępcą posła).We wrześniu 1939 r. był z-cą dowódcą kompanii w armii „Poznań”. Dostał się do niewoli i resztę wojny przebywał w niemieckich oflagach Prenzlau i Neubrandenburg, gdzie wydawał gazetkę obozową.Po wojnie pracował jako redaktor w „Czytelniku”, „Życiu Warszawy” oraz w najstarszym polskim miesięczniku podróżniczo-reportażowym „Poznaj Świat”.

Został pochowany na cmentarzu komunalnym na Powązkach (kw. B22, rz. 6, gr. 14).

Autor: Redakcja IDMN