26 listopada – 151 lat temu urodził prof. Stanisław Estreicher

Historyk prawa, bibliograf i publicysta. Profesor i rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego

Kontynuował tradycje rodu uczonych osiadłych w 1782 r. w Krakowie Był synem Karola, twórcy „Bibliografii Polskiej”, dyrektora Biblioteki Jagiellońskiej. W latach 1879–1887 uczęszczał do Gimnazjum Św. Anny, gdzie zaprzyjaźnił się ze Stanisławem Wyspiańskim, Józefem Mehofferem i Lucjanem Rydlem. Następnie studiował na UJ historię prawa i historię literatury inspirując się dziełami Józefa Szujskiego i Michała Bobrzyńskiego. Uzupełniał studia na uniwersytecie w Wiedniu. Niezależnie od studiów interesował się sztuką. W 1896 r. należał do grona współzałożycieli Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa. Propagował twórców Młodej Polski na łamach krakowskich pism „Świat” i „Czas” oraz warszawskiego „Ogniska”. Napisał wiele rozpraw literackich poświęconych m.in. Asnykowi, Słowackiemu; był wielbicielem twórczości Wyspiańskiego. Jest autorem przekładów wierszy Goethego i Heinego. Przygotował również edycję pamiętników. Od 1907 r. kontynuował wielkie dzieło swego ojca, opracowując kolejnych 11 tomów „Bibliografii Polskiej”.

Od 1895 r. aż do śmierci był związany z UJ, gdzie od 1902 r. jako profesor kierował Katedrą Prawa Niemieckiego, trzykrotnie pełnił funkcję dziekana Wydziału Prawa, a w latach 1919–1922 rektora i prorektora uczelni. Od 1914 r. był członkiem PAU (od 1937 r. dyrektorem jej Wydziału II). W pracy naukowej zajmował się dziejami prawa, doktryn politycznych i prawnych oraz historią miast.

Politycznie był związany z ideą konserwatywną i pozostawał pod wpływem Michała Bobrzyńskiego. Po 1907 r. angażował się w działalność Stronnictwa Prawicy Narodowej. W 1922 r. należał do założycieli Unii Narodowo-Państwowej związanej z obozem piłsudczykowskim. W okresie II RP kilkukrotnie otrzymywał propozycje objęcia teki ministra spraw zagranicznych lub ministra oświaty, jednakże za każdym razem odmawiał. W 1926 r. ostro zareagował na majowy zamach stanu nazywając go rokoszem i czynem nielegalnym. Potępiał również proces brzeski. W 1933 r. po reformach ministra Janusza Jędrzejewicza zorganizował z innymi profesorami tzw. poufny komitet obrony autonomii uniwersytetu. Związał się politycznie z gen. Władysławem Sikorskim oraz powstałym w 1936 r. antysanacyjnym Frontem Morges. We wrześniu 1939 r. wszedł w skład Komitetu Obywatelskiego miasta Krakowa. Aresztowany przez Niemców 6 listopada 1939 r. w trakcie Sonderaktion Krakau, zmarł 28 grudnia 1939 r. w obozie koncentracyjnym Sachsenhausen w wyniku nieleczonej choroby nerek. Pochowany został w grobowcu rodzinnym na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kw. Ba).