3 września – 81 lat temu poległ poeta Konstanty Dobrzyński

4 września 2020

Konstanty Dobrzyński (1908-1939), łódzki poeta, przedstawiciel proletariatu w środowisku narodowym.Urodził się w Chojnach (obecnie dzielnica Łodzi) w ubogiej rodzinie robotniczej. Gdy ojciec poległ w czasie wojny zarabiał na życie pasaniem bydła na Kujawach. Po powrocie do Łodzi ukończył szkołę powszechną. Z powodu choroby matki przerwał dalszą edukację, aby pracować na budowach i w przędzalni Scheiblera. W latach 1929-1931 odbył służbę wojskową. Po wojsku uczył się w Gimnazjum Wieczorowym dla Dorosłych. Związał się wówczas z ruchem narodowym. Został członkiem Obozu Wielkiej Polski oraz Stronnictwa Narodowego.W 1934 r. został zatrudniony jako goniec w łódzkiej redakcji endeckiego „Orędownika”. W roku następnym zadebiutował pierwszymi wierszami. Na początku grudnia 1935 r. nakładem „Orędownika” ukazał się – poprzedzony wstępem Mariana Seydy – pierwszy tom jego wierszy pt. „Czarna poezja”, który spotkał się z entuzjastycznym przyjęciem czytelników i recenzentów. Jan Bielatowicz oceniał:

ł ́ ́ ́ ́ . ́ ́ ł , , ł ́ ́ , . […] – , !

Adam Grzymała-Siedlecki pisał – . ̇ ́ , . ́ ̇ , , ̇ – , . ̨ , ̇ ł ́ ̇ ́ , ̨ ́: ̨ .

Powszechnie uważano, że ́ ́ ́ ́ ł ̇ ̨ ł , .

Poeta odbywał autorskie spotkania, jego wiersze były deklamowane na zbiórkach i wiecach Stronnictwa Narodowego oraz „Sokoła”, którego również był członkiem. Oddawał poetycki hołd Romanowi Dmowskiemu i Józefowi Hallerowi, poległym narodowcom i powstańcom wielkopolskim. W pełnych buntu wierszach opisując nastroje łódzkich robotników prezentował brutalny „patriotyzm pięści”, Kazimierz Hałaburda pisał o jego utworach:

, ł ł .

W 1936 r. Dobrzyński był dwukrotnie aresztowany: za sprowokowanie awantury narodowców z uczestnikami pochodu PPS i Bundu oraz za rzekome zniesławienie łódzkiej rozgłośni radiowej w felietonie „Wyspiański i Żydzi”.W maju 1938 r. wydał drugi tomik poezji p.t. „Żagwie na wichrach”, z którego sanacyjna cenzura wycięła dwie strony z wierszem „Trzeci Maj”. W marcu 1939 r. zbiór otrzymał nagrodę tygodnika „Prosto z mostu”. Jan Mosdorf rekomendował autora następująco:

̨ ł . ́ ́ ́ ł , ł , ł . ́ ł ̨, ł ł . . ́ . ̨ , ł ́ , ́ „ ” ̨ ́ , , : .

W sierpniu 1939 r. został zmobilizowany do macierzystego 4 Pułku Artylerii Ciężkiej i skierowany do 7 Dywizji Piechoty w Częstochowie. Poległ jako kanonier 3 września w Janowie. Spoczywa w kwaterze wojennej (kw. 50) na częstochowskim cmentarzu Kule.

Autor: Redakcja IDMN