5 Grudnia – 96 lat temu urodziła się prof. Anna Świderkówna (1925-2008)
5 grudnia 2021Filolog klasyczny i tłumacz, papirolog i biblistka. Profesor Uniwersytetu Warszawskiego i popularyzatorka wiedzy o świecie antycznym i Biblii.
Urodzona jako Anna Świderek (używała tej formy nazwiska do lat 70.), była córką profesora chemii Politechniki Warszawskiej. Kiedy miała 13 lat, zachęcona przez sławnego filologa klasycznego Tadeusza Zielińskiego zaczęła uczyć się greki. We wrześniu 1939 r. zaczynała III klasę gimnazjum. Maturę zdała na tajnych kompletach w 1943 r. Wiosną następnego roku wstąpiła do AK. Podczas Powstania Warszawskiego służyła jako sanitariuszka na Mokotowie. Później znalazła się w obozie jenieckim w Zeithain.
W 1945 r. podjęła studia na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Warszawskiego na kierunku filologia klasyczna pod kierunkiem prof. Kazimierza Kumanieckiego, ale już na pierwszym roku studiów została asystentką prof. Jerzego Manteuffla, pierwszego polskiego papirologa. Studia ukończyła w 1949 roku, a w 1951 r. obroniła doktorat. W 1957 roku wyjechała na stypendium rządu francuskiego w Instytucie Papirologii paryskiej Sorbony. W 1959 roku przez dziewięć miesięcy pracowała naukowo w Egipcie.
Po otrzymaniu habilitacji, w latach 1962-1991 kierowała Katedrą Papirologii UW. W 1986 r. uzyskała tytuł profesora zwyczajnego.
Wielokrotnie reprezentowała Polskę na międzynarodowych konferencjach i sympozjach poświęconych historii literatury i kultury antycznej. Była laureatką wielu nagród, m.in. im. Włodzimierza Pietrzaka, im. Księdza Idziego Radziszewskiego, im. Jana Paradowskiego, „Fides et Ratio”. Otrzymała tytuł Damy Rycerskiego Zakonu Grobu Bożego w Jerozolimie. Wypełniając swe wcześniejsze ślubowanie w 1978 r. wstąpiła do klasztoru benedyktynek w Żarnowcu, jednak po roku wróciła do Warszawy („Myślę, że wolą Boga było, żebym wstąpiła i wolą Boga, bym odeszła z klasztoru. Może Bóg chciał, bym zajmowała się tym, co robię i żeby spotkało mnie to wszystko, co mnie spotyka”)
Szczególną pozycję w późniejszym okresie działalności naukowej i literackiej prof. Świederkówny zajmowała Biblia i jej rola w historii kultury. Zarówno badaniu jak i popularyzacji wiedzy o Biblii, o jej dziejach i bohaterach poświęciła wiele książek i publikacji, na czele z kilkuczęściowym cyklem „Rozmowy o Biblii” (1994–2006). Do jej najważniejszych dzieł należą: „Kiedy piaski egipskie przemówiły po grecku” (1959), „Siedem Kleopatr” (1978), „Bogowie zeszli z Olimpu” (1991). Była także redaktorem „Słownika pisarzy antycznych” oraz autorką licznych tłumaczeń z greki i łaciny. Pod koniec XX wieku współpracowała przy kolejnym wydaniu Biblii Tysiąclecia. Prowadziła cotygodniowe spotkania poświęcone Biblii, które odbywały się na plebanii sanktuarium św. Andrzeja Boboli w Warszawie przy ul. Rakowieckiej. Publikowała w Znaku i Tygodniku Powszechnym. Miała również audycje o tematyce biblijnej w warszawskim Radiu Józef i w Radiu Maryja.
Zmarła po długiej chorobie 16 sierpnia 2008 r. Została pochowana na warszawskich Powązkach (kw. 242-4-13). Prezydent Lech Kaczyński odznaczył ją pośmiertnie Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.