7 września – 156 lat temu urodził się Tadeusz Tertil

Tadeusz Tertil (1864-1925), polityk, działacz narodowy, burmistrz Tarnowa.

Urodził się w Sanoku. Był synem austriackiego urzędnika. Chciał zostać księdzem i po ukończeniu gimnazjum wstąpił do seminarium duchownego w Przemyślu, jednak po roku podjął studia prawa na lwowskim uniwersytecie, które ukończył z tytułem doktora praw.

W 1886 roku ożenił się i przeprowadził do Tarnowa, gdzie otworzył kancelarię adwokacką, jednocześnie pracując w biurze bezpłatnej pomocy prawnej dla ubogiej ludności. W 1893 r. został członkiem miejscowego „Sokoła”, w latach 1900-1907 pełnił funkcję prezesa gniazda. Organizował patriotyczne manifestacje (w 1902 r. rozpoczął przygotowania do obchodów 500-lecia bitwy pod Grunwaldem, w 1903 r. przygotował obchody 40 rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego).

W 1906 r. został wybrany radnym, a na początku roku następnego burmistrzem miasta. ̇ , ̨ł ̇ . W 1910 oddano do użytku wodociąg, elektrownię i nowoczesny dworzec kolejowy. Rok później uruchomiono linię tramwajową. Wzniesiono okazałe gmachy poczty, banku, sądu, szkoły i synagogi.

W latach 1906-1912 burmistrz należał do Ligi Narodowej. W roku 1908 i 1913 był wybierany posłem na Sejm Krajowy Galicji. W 1911 r. z powodzeniem kandydował do wiedeńskiego parlamentu Rady Państwa. Jako członek Stronnictwa Narodowej Demokracji miał w Tarnowie zagorzałych przeciwników politycznych, szczególnie wśród Żydów i socjalistów. Ataki na burmistrza nie zelżały również po 1912 r., gdy wystąpił ze Stronnictwa. Czterokrotnie składał dymisję, której nie przyjmowano.

Po wybuchu wojny i wejściu wojsk rosyjskich burmistrz nie opuścił miasta. W okresie półrocznej okupacji organizował pomoc dla rodzin powołanych do wojska i sierot, oraz straż obywatelską broniącą przed grabieżą.

28 października 1918 r., jako prezes Koła Polskiego w parlamencie austriackim, stworzył w Krakowie wraz z Witosem, Daszyńskim i hr. Skarbkiem prezydium Polskiej Komisji Likwidacyjnej. Dwa dni później zwołał nadzwyczajne posiedzenie Rady Miasta Tarnowa, która oddała się do dyspozycji Państwu Polskiemu. Rankiem 31 października Tarnów stał się pierwszym wolnym miastem odradzającej się Niepodległej.

W 1922 r. współtworzył wraz z krakowskimi konserwatystami Unię Narodowo-Państwową, centrową partię polityczną związaną z obozem piłsudczykowskim. W 1923 r., ustąpił z urzędu burmistrza Tarnowa, w powszechnej opinii pozostając do dziś jego najwybitniejszym reprezentantem. Zmarł nagle na atak wyrostka robaczkowego 31 marca 1925 r. Został pochowany na Starym Cmentarzu (sektor XX, rz. 1, nr 58).